Færsluflokkur: Stjórnmál og samfélag

ER HONUM SJÁLFRÁTT ? FRÁBÆR GREIN OFURBLAÐAMANNSINS AGNESAR BRAGADÓTTUR Í MORGUNBLAÐINU.

Predikarinn má eigi bindask.  Hér er birtur frábær pistill ofurblaðamannsins Agnesar Bragadóttur um Ólaf Ragnar Grímsson sem var birtur í Morgunblaðinu 25.10.2009 :

Agnes Bragadóttir    Agnes segir :

„Er Ólafi Ragnari Grímssyni sjálfrátt ?

Í hvert skipti sem ég hef vikið svo mikið sem einu orði að Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta Íslands, í pistlum mínum hefur slíkt kallað á mikil viðbrögð, bæði neikvæð og jákvæð – einkum þó jákvæð. Ég hef fundið að um land allt á ég skoðanasystkin, þegar ég held því fram að þjóðin sé fyrir margt löngu búin að fá sig fullsadda á lýðskrumi, yfirborðsmennsku og tvískinnungi forsetans, og það sé nánast óbærileg tilhugsun að forsetinn ætli sér að hengslast í embætti í næstum heil þrjú ár í viðbót. Skoðanasystkin mín eru há sem lág, sauðsvartur almenningur og þjóðþekktir einstaklingar, og sama máli gildir um hin, sem eru algjörlega á öndverðum meiði við mig, í mínu mjög svo takmarkaða áliti á forsetanum. Þessu finnst mér rétt að halda til haga strax í upphafi.

Vegna hinna sterku viðbragða sem gagnrýni á forsetann virðist vekja hef ég einatt eftir forsetaskrif, sem nota bene hófust af minni hálfu hér á síðum Morgunblaðsins sumarið 1996, þegar Ólafur Ragnar var kosinn forseti, hugleitt að nú væri nóg komið. En svo gerir forsetinn alltaf nýtt og nýtt axarskaft, aftur og aftur. Því sjáið þið enn eina kveðju mína til ábúandans á Bessastöðum, lesendur góðir, og ég lofa engu um að hún verði sú síðasta.

Það sem kveikti í pirringsstöðvum heilans að þessu sinni voru orð og æði forsetans, fyrst í Spegli Ríkisútvarpsins fyrir rúmri viku, hinn 16. október, og svo aftur í viðtali við Sölva Tryggvason á Skjá einum á miðvikudagskvöldið í þessari viku.

Í viðtali Kristins Hrafnssonar fréttamanns í Speglinum við forsetann tókst Kristni með herkjum að skáskjóta inn örfáum spurningum um þá hörðu gagnrýni sem forsetinn, helsta klappstýra útrásarvíkinganna undanfarin ár, hefur mátt sæta. Orðavaðall forsetans snerist einkum um þann samhug, velvilja, jákvæða áhuga, samveru, gleði og samhjálp, sem hann hefði orðið var við hjá fólkinu í landinu á undanförnum 12 mánuðum. Loksins þegar forsetinn vék svona í eins konar framhjáhlaupi að ítrekaðri spurningu Kristins um þá hörðu gagnrýni sem hefði beinst að honum sagði forsetinn orðrétt: „Ja, það hljómar kannski skrýtið að svara þessari spurningu neitandi, en ef ég á að svara henni sannleikanum samkvæmt, þá er bara svarið nei.“

Jahá! „Sannleikanum samkvæmt“ sagði forsetinn. Veit hann hvað er að svara sannleikanum samkvæmt? Er forsetinn algjörlega sambandslaus við fólkið í landinu, eða kann hann ekki að skammast sín?

Ég hallast að því að Ólafur Ragnar sé hvorki blindur né heyrnarlaus, þannig að svar mitt við eigin spurningu er: Ólafur Ragnar kann ekki að skammast sín.

Aðeins síðar í Spegilsviðtalinu sagði Ólafur Ragnar: „Ég vík mér ekkert undan gagnrýni hvort sem hún birtist í persónulegum samskiptum eða annars staðar. En það er eins satt og ég get best greint frá að þegar er farið eins og ég hef gert... þá verð ég ekki var við þessa gagnrýnisöldu eða þennan hamagang út í forsetaembættið eða mig.“ Hið sanna er, að Ólafur Ragnar víkur sér alltaf undan gagnrýni, drepur henni á dreif og talar um A þegar gagnrýnendur spyrja hann um B. Í viðtali Sölva við forsetann á Skjá einum kom þetta eiginlega enn betur í ljós en í Speglinum.

Ég hvet lesendur sem „misstu“ af Speglinum hinn 16. október sl. að hlusta á hann á fréttavef RÚV og sömuleiðis hvet ég þá til þess að horfa og hlusta á viðtal Sölva við forsetann miðvikudagskvöldið 21. október sl. á heimasíðu Skjás eins. Dæmi svo hver fyrir sig.

Ólafur Ragnar Grímsson, ein helsta klappstýra útrásarvíkinganna, sem hefur á kostnað banka og stórfyrirtækja ferðast í einkaþotum þeirra, þegið fríðindi og veislur af sömu mönnum, flutt makalausar þjóðremburæður út um allan heim um hina glæstu bankamenn sem allt kunnu öðrum betur, verið umfjöllunarefni í gríðarlegum lofgjörðardoðranti Guðjóns Friðrikssonar um forsetann – doðranti sem vitanlega var fjármagnaður af hinum föllnu einkabönkum, er enn við sama heygarðshornið. Hann var í góðri trú. Hvar værum við stödd hefði forsetinn verið í vondri trú?!

 

 

Agnes Bragadóttir

agnes@mbl.is


SVA - VAR OG ER - SÁRAEINFALT - - - GREIN AGNESAR BRAGADÓTTUR Í MORGUNBLAÐINU - MESTMEGNIS UM SVAVAR GESTSSON

Hér freistast Predikarinn til að setja inn frábæra grein Agnesar Bragadóttur ofurblaðamanns,  úr Morgunblaðinu í dag, sunnudaginn 19. júlí.
Sunnudaginn 19. júlí, 2009 - Innlent - greinar
Agnes BragadóttirAgnes segir...

Sva-var og er – sáraeinfalt!


FÁIR eru sennilega betur að sér í fræðum austurþýsku leyniþjónustunnar STASI en Svavar Gestsson stúdent, fyrrum námsmaður í Austur-Þýskalandi. Síðan Svavar var stúdent í Þýskalandi kommúnismans hefur hann að vísu gegnt mörgum störfum, eins og því að vera ritstjóri Þjóðviljans, málgagns Alþýðubandalagsins sáluga, þingmaður Alþýðubandalagsins, formaður Alþýðubandalagsins, ráðherra Alþýðubandalagsins og sendiherra Íslands, fyrst í Svíþjóð, svo í Danmörku.Svavar Gestsson

Toppnum náði svo stúdentinn frá Austur-Þýskalandi, þegar eitt hans aðalegg gerði hann, hænuna, að formanni samninganefndar Íslands í því mikla hagsmunamáli Íslendinga, Icesave-deilunni. Vitanlega er eggið Steingrímur J. Sigfússon, arftaki Svavars í vinstri pólitík á Íslandi og hugmyndafræðilega af sama meiði og guðfaðir hans í pólitík, Svavar Gestsson.

Svavar óð fram í morgunfréttum RÚV síðasta þriðjudag, engu búinn að gleyma af STASI-fræðum sínum, og sakaði embættismenn Seðlabankans um að vera „komin í pólitískan málflutning.“

Lögfræðingarnir, þau Sigríður Logadóttir, aðallögfræðingur Seðlabanka Íslands, og Sigurður Thoroddsen, höfðu gert utanríkismálanefnd munnlega grein fyrir mati lögfræðideildar Seðlabankans á Icesave-samningunum og afhent minnisblað í kjölfarið. Áréttað var í tölvupósti til formanns utanríkismálanefndar, að um minnisblað væri að ræða. Endanlegt álit yrði hluti af heildarskýrslu Seðlabankans sem kynnt yrði á miðvikudag.

Öygard & Árni ÞórAnnar „vel upp alinn“ arftaki á vinstri vængnum, Árni Þór Sigurðsson, formaður utanríkismálanefndar Alþingis, var ekki seinn á sér að fara í skítug skóför Svavars Gestssonar, því hálftíma eftir skítafýlubombu Svavars á embættismenn Seðlabankans var skósveinninn mættur á morgunvakt Rásar 2, þar sem hann sagði að álit lögfræðinganna hefði ekki verið formleg skoðun Seðlabankans og því marklaust.

„Það dregur verulega úr trúverðugleika álitsins, ef það er ekki unnið fyrir hönd stofnunar, heldur aðeins persónulegt álit viðkomandi starfsmanns,“ sagði Árni Þór orðrétt! Hélt svo áfram: „Það er einfaldlega verið að blekkja þingnefndirnar með þessum hætti. Ég velti fyrir mér hvort menn séu þarna á einhverju einkatrippi. Mér virðist sem viðkomandi starfsmaður sé enn að vinna fyrir Davíð Oddsson.“

Árni Þór var á þriðjudag krafinn þess á Alþingi að hann bæði lögfræðingana afsökunar á ummælum sínum, en hann var vitaskuld ekki maður til þess. Því var þess beðið með nokkurri eftirvæntingu á miðvikudag, að skýrsla Seðlabankans og þar með talið hinn lögfræðilegi hluti hennar yrði opinbert plagg. Svein Harald Øygard seðlabankastjóri og lögfræðingar bankans sem unnu minnisblað sem lagt var fram á fundi utanríkismálanefndar vísuðu á blaðamannafundi í hádeginu á miðvikudag ásökunum Árna Þórs Sigurðssonar um að lögfræðingarnir hafi villt á sér heimildir algjörlega á bug. Øygard sagði það einfaldlega tímasóun að ræða mál af þessu tagi.

Þar með voru formaður samninganefndar Íslands um Icesave og formaður utanríkismálanefndar Alþingis, þeir Svavar Gestsson og Árni Þór Sigurðsson, ómerkir orða sinna. Árni Þór sagði að þessu tilefni í Morgunblaðinu á fimmtudag að teldu lögfræðingar Seðlabankans að hann hafi vegið að starfsheiðri þeirra, bæðist hann afsökunar. Hann teldi þó að hann hafi ekki vegið að honum! Gerist hún öllu aumari afsökunarbeiðnin?!

Það verður ekki annað séð en heimilisböl hins örþreytta Steingríms J. Sigfússonar, fjármálaráðherra og formanns Vinstri grænna, vaxi frá degi til dags.

Hann er „bombarderaður“ af sínum flokksmönnum úr eigin heimabyggð, þar sem hollustan við hann hefur hingað til náð út fyrir gröf og dauða. Er það einhver furða að hann sé bæði þreyttur og niðurlútur? Hann hefur þetta allt saman einn í fanginu og nú er hann að reyna að reisa sér „pólitískan bautastein“ sem felst í því að sannfæra þjóðina um að hún verði að kokgleypa hinn hroðalega vonda Icesave-samning, sem pólitískur guðfaðir hans álpaðist, af stöku þekkingar- og reynsluleysi, til þess að samþykkja og telja fínan samning. Hann situr uppi með það að hafa gengið til kosninga með þá yfirlýstu stefnu VG að leiðarljósi að hafna inngöngu í ESB; hann situr uppi með það að hafa gengið til kosninga með þá yfirlýstu stefnu VG að hafna frekari virkjanaframkvæmdum og álverum; hann situr uppi með það að hafa sagt fyrir jól að við skyldum aldrei borga Icesave-skuldbindingar einkabankans, Landsbankans, og hann situr uppi með það að VG höfðu þá yfirlýstu stefnu að engar uppsagnir yrðu í ríkisgeiranum. Nema hvað? Formaður BSRB er enn bara í leyfi sem slíkur, en hann heitir Ögmundur Jónasson og er heilbrigðisráðherra.

Steingrímur „Júdas“ SigfúsonSteingrímur J. blessaður er því á útopnu frá því eldsnemma á morgnana þar til hann dettur út af seint, seint á kvöldin, að hrinda í framkvæmd öllum þeim málum sem VG ætluðu að berjast gegn, fyrir kosningar. Nú vantar bara að hann bíti höfuðið af skömminni og leggi til við utanríkisráðherra og fyrrum flokksbróður sinn og Svavars, að hann geri Svavar nokkurn Gestsson að formanni samninganefndar í aðildarviðræðum við ESB!

agnes@mbl.is


DAVÍÐ ODDSSON Í VIÐTALI VIÐ AGNESI BRAGADÓTTUR : ÆTLA AÐ DÆMA ÞJÓÐINA TIL ÆVARANDI FÁTÆKTAR

Predikarinn birtir hér viðtal ofurblaðamannsins Agnesar Bragadóttur við skörunginn Davíð Oddsson fyrrverandi forsætisráðherra og Seðlabankastjóra.
 
Agnes BragadóttirSunnudaginn 5. júlí, 2009 - Innlendar fréttir

Ætla að dæma þjóðina til ævarandi fátæktar

* Davíð Oddsson, fyrrverandi seðlabankastjóri er ómyrkur í máli í garð íslenskra stjórnvalda vegna samninga um Icesave * Hann segir að Íslendingar séu að lögum ekki skuldbundnir til að greiða mörg hundruð milljarða vegna Icesave * Þetta sé lagalegt deilumál.

 
 

  

Eftir Agnesi Bragadóttur

agnes@mbl.is

Davíð Oddsson, fyrrverandi seðlabankastjóri, telur að samningurinn sem samninganefnd ríkisins hefur gert við Breta og Hollendinga um skuldbindingar ríkissjóðs vegna Icesave séu hryllilegustu mistök sem gerð hafi verið allt frá árinu 1262. Hann segir að staðfesting Alþingis á ríkisábyrgðinni, sem ríkisstjórnin og fjármálaráðherra leita nú eftir myndi dæma þjóðina til ævarandi fátæktar. Davíð féllst á að veita Morgunblaðinu viðtal um Icesave-samningana, þátt Landsbankans, Seðlabankans og stjórnvalda. Blaðamaður hitti Davíð á heimili hans í fyrradag.

– Nú hafa stjórnvöld gert samning við Breta og Hollendinga um greiðslur ríkissjóðs vegna Icesave. Samningurinn og ríkisábyrgð vegna hans er nú til umfjöllunar á Alþingi. Hvernig horfir þetta við þér, Davíð? Á Alþingi að staðfesta þann samning sem gerður hefur verið? Davíð Oddsson seðlabankastjóri

„Mér finnst að menn séu komnir langt fram úr sér, þegar þeir eru að velta því fyrir sér hvort samningurinn um Icesave er slæmur eða góður.

Menn verða að hafa önnur atriði fyrst í huga, eins og það hvaða fyrirbæri þessi Icesave-samningur svonefndi er. Það byggist allt á því að einkalánastofnun, Landsbankinn, stofnaði til innlánsreikninga, fyrst í Bretlandi, svo í Hollandi, án þess að leita nokkurrar ábyrgðar frá ríkinu. Þeir byrjuðu smátt og í upphafi jukust innstæðurnar á þessum reikningum hægt, en síðar jókst vaxtarhraðinn mjög. Það er ákveðinn hópur manna sem stendur í þeirri trú, að þetta einkafyrirtæki, Landsbankinn, hafi getað safnað milljónum punda, hundruðum milljóna punda, eða hvaða upphæð sem menn kærðu sig um, þar sem ábyrgðin væri öll á íslenskum skattborgurum, án þess að þeir hefðu hugmynd um þann ofurþunga sem var að leggjast á þeirra herðar.

Þetta fær auðvitað ekki staðist og ég lét stjórnendur Landsbankans margoft vita af því sjónarmiði Seðlabankans að það væri engin ríkisábyrgð á þessum innlánum.“

Eiga ekki við um bankahrun

– En hvers vegna fær það ekki staðist, að um ríkisábyrgð sé að ræða?

„Framhjá því hefur með öllu verið horft, hvernig þessi innlánstryggingasjóður sem menn vilja nú láta íslenska ríkið bera ábyrgð á, er til kominn. Hann er þannig til kominn að samkvæmt Evrópureglum sem við erum bundin af, gegnum Evrópska efnahagssvæðið (EES) þá er ákveðið að í kringum bankakerfið skuli koma á tilteknum tryggingasjóði sem er tryggingasjóður viðkomandi bankakerfis, jafnvel þótt lagaramminn sé settur af viðkomandi ríki hverju sinni. Hvergi er það sagt að ríkið hafi neitt með þann sjóð að gera. Hugsunin er sú og er í sjálfu sér alls ekkert galin, að bankarnir í viðkomandi landi borgi tiltekna prósentu af innlánum inn í sjóð, sem eigi síðan að mæta því ef einhver bankinn lendir í vandræðum.

Augljóst er að svona kerfi er hugsað fyrir lönd þar sem bankar eru hundrað, tvöhundruð talsins, eða þaðan af fleiri, enda gengur hugsunin upp gagnvart slíkum löndum. Þegar slíkur fjöldi banka greiðir reglubundið af innstæðum sínum í tryggingasjóði, þá er staða sjóðsins slík, að hann getur hæglega mætt því þótt tveir til fimm, sex bankar fari á hausinn.

En þegar bara þrír bankar eru í landinu, fyrir utan örfáar smærri fjármálastofnanir, eins og háttar til hér á landi, þá sér hver maður í hendi sér að tryggingasjóður sem þeir eiga að byggja upp til þess að verjast á erfiðleikatímum, er mjög veikur og getur engan veginn staðið undir allsherjar bankahruni eins og hér varð.

Þegar svo kemur í ljós að þessar Evrópureglur eigi ekki við um Ísland í rauninni eða gangi að minnsta kosti alls ekki upp þar, þá koma menn með þá eftiráskýringu, að fyrst reglurnar af hálfu Evrópusambandsins hafi verið svona gallaðar, þá hljóti að vera ríkisábyrgð á öllu saman. Þetta er forsenda sem menn gefa sér og á hvergi stoð í lögum.

Enginn lögfræðingur, sem er ekki hagsmunagæslulögfræðingur í einhverjum skilningi, hefur komist að þeirri niðurstöðu að svona geti þetta verið.“

Ekki skuldbundin að lögum

– En er ekki sameiginlegur skilningur á því hjá Evrópuríkjunum og svo þeim sem samið hafa um Icesave fyrir okkar hönd, að ríkisábyrgð sé á Icesave eins og öðrum innlánum íslensku bankanna?

„Evrópuríkin hafa raunar hvergi sagt að við séum að lögum skuldbundin til þess að borga þetta. Evrópuríkin segja og það var það sem Ingibjörg Sólrún Gísladóttir keypti, eins sérkennilegt og það nú var: Ef það kemur í ljós að kerfið virkar ekki einhvers staðar, þá getur það haft gríðarleg áhrif okkur til vandræða annars staðar, því það dregur úr trúnaði á kerfið. Það sem þeir voru í raun að segja var að þeir vildu ekki horfa á lagalegar reglur og umhverfi, af því það hentaði þeim ekki.

Þennan málflutning keypti Ingibjörg Sólrún þegar hún var utanríkisráðherra og fundaði með einhverjum evrópusambandsmönnum

og hún sagði eftir þann fund að þetta væri ekki lagalegt spursmál, heldur pólitískt. Það taldi ég alltaf og tel furðulegt, því það var þeirra sjónarmið og hagur, ekki okkar sem réð þessari afstöðu þáverandi formanns Samfylkingarinnar.

Við hljótum alltaf að velta því fyrir okkur hvort við erum skuldbundin að lögum til að greiða annarra manna skuldir. Vitanlega eru það lögin sem eiga skera úr um það með hvaða hætti eigi að skera úr um ágreining á milli þjóða.“

Davíð finnst það sæta nokkurri furðu að sérstök skýrsla, sem íslensk stjórnvöld hafi undir höndum, um tryggingamál og innstæðutryggingasjóði, sem hafi verið unnin af evrópskri nefnd á vegum OECD undir stjórn núverandi seðlabankastjóra Seðlabanka Evrópu, hafi ekki verið gerð opinber.

„Þessi nefnd á vegum OECD, sem Jean-Claude Trichet, sem nú er orðinn seðlabankastjóri Seðlabanka Evrópu stýrði, segir í skýrslu sinni að innstæðutryggingakerfið gildi ekki ef um algjört bankahrun er að ræða í viðkomandi landi. Ég veit til þess að íslensk stjórnvöld hafa þessa skýrslu og mér finnst með ólíkindum að þetta skuli ekki hafa verið birt og þetta notað efnislega í þeim viðræðum sem átt hafa sér stað undanfarna mánuði. Vitanlega er þetta atriði sem skiptir mjög miklu máli.

Það sem er alvarlegast í þessu máli, af hálfu viðræðunefndarinnar íslensku og ríkisstjórnarinnar, er að Íslendingarnir skuli hafa byrjað á því að segja við hina erlendu viðsemjendur sína: Við ætlum að líta þannig á, að við séum skuldbundin til að borga. Skuldbundin þýðir það að við séum að fara að lögum. En um leið og menn segja þetta, þá er þeirra samningsstaða náttúrlega farin veg allrar veraldar.

Segjum nú svo að Íslendingar vildu vera góðir við Evrópusambandið, eins og Ingibjörg Sólrún og Jóhanna, þó það kosti þjóðina mikið, þá ættum við að nálgast viðfangsefnið með því að segja: Það er bersýnilega uppi lagalegur ágreiningur og allar líkur sem standa til þess að við séum ekki skuldbundin til þess að borga. En við viljum samt leggja okkar af mörkum til þess að stuðla að stöðugleika í bankaumhverfi evrópskra banka og þess vegna erum við reiðubúin að ganga til viðræðna við ykkur, þótt okkur beri engin skylda til þess.

En um leið og við segjum, eins og sagt hefur verið, að þetta séu skuldbindingar okkar, sem við ætlum að standa við, þá erum við búin að eyðileggja samningsstöðu okkar. Þetta er staðreynd, eins dapurlegt og það nú er.“

Þarf enga ríkisábyrgð

Davíð spyr hvort menn hafi ekki velt því fyrir sér hvaða ástæður eru fyrir því að ríkisstjórnin leggur nú ofurkapp á það að fá Alþingi til þess að samþykkja ríkisábyrgð á skuldbindingum vegna Icesave-samningsins.

„Ef ríkið er skuldbundið að lögum til þess að greiða þessar upphæðir, hverjar sem þær svo verða að lokum, til Breta og Hollendinga, þá þarf enga ríkisábyrgð, svo einfalt er það. Það að sækjast eftir ríkisábyrgð að kröfum Breta og Hollendinga, sannar svo ekki verður um villst að þessir aðilar trúa því ekki að nokkur hlutlaus dómstóll myndi dæma okkur í óhag.“

– Nú liggur ekkert fyrir um það enn hversu mikið af Icesave-skuldbindingunum kemur til með að falla á ríkissjóð. Það ræðst af því hversu mikið af útistandandi kröfum Landsbankans erlendis innheimtist, ekki satt?

„Allt er þetta mjög miklum vafa undirorpið, svo ekki sé meira sagt. Það er mjög breitt bil sem rætt er um, þegar talað er um hversu mikið af útistandandi kröfum Landsbankans erlendis muni innheimtast. Þar er rætt um allt frá 40% og upp í 95% sem muni innheimtast.

Spursmálið er þetta: Ef Bretar og Hollendingar tryðu því að 95% af útistandandi kröfum Landsbankans mundu innheimtast, hvernig stendur þá á því, að þeir heimta að það sé líka ríkisábyrgð á þeim útistandandi fjármunum sem eiga að skila sér? Sú krafa sýnir nú að þeir hafa ekki mikla trú á innheimtunni.

Það geta líka komið upp lagaflækjur, sem verður ekki svo auðvelt að greiða úr. Það er ekkert útilokað að kröfuhafar sem eiga aðrar kröfur en innstæðukröfur reyni að fá því hnekkt fyrir dómstólum að innstæðukröfur séu teknar fram fyrir aðrar kröfur.

Það er ekkert hægt að segja um það nú, hvort slíkt mál myndi tapast fyrir dómstólum. Þess vegna er það stórundarlegt og reyndar stórhættulegt að enginn fyrirvari sé í samningnum hvað þetta varðar. Það liggur í augum uppi, að fyrirvari ætti að vera í samningnum, í þá veru að ef slíkt dómsmál tapaðist af hálfu ríkisins, að þar með félli ríkisábyrgðin úr gildi.“

Varnarþing er hér á Íslandi

– Hvaða dómstóll gæti mögulega fjallað um ágreiningsefni okkar við Breta og Hollendinga, ef Alþingi hafnar Icesave-samningnum?

„Við þurfum ekkert að velta því fyrir okkur. Varnarþingið er hér á Íslandi. Þeir sem vilja rukka okkur, þeir leita til dómstóls hér á landi. Íslenskur dómstóll hefur ekki sýnt sig í því að vera einhver heimadómstóll. Hann bara dæmir að réttum lögum.“

Davíð segir að það hafi legið fyrir af hálfu breskra og bandarískra lögfræðiskrifstofa fyrir áramót, að sérfræðingar þeirra hafi talið að Íslendingum bæri engin skylda til þess að greiða Icesave-innstæðurnar.

„En íslenska samninganefndin og fjármálaráðuneytið töldu að það væri of dýrt að ráða slíka alþjóðlega sérfræðinga, breska og bandaríska, sér til fulltingis! Of dýrt! Þegar þessir sömu menn voru að skuldbinda Ísland til þess að greiða kannski á milli 500 og 1.000 milljarða króna, sem jafngildir því að dæma íslensku þjóðina til eilífrar fátæktar. Að fá slíka alþjóðlega lögfræðilega aðstoð, hefði kostað okkur smápeninga, miðað við það sem þessi skelfing getur kostað okkur.“

Það verður að birta skjöl

– En nú hefur því verið haldið fram að ríkisstjórnin komist hvorki lönd né strönd, ef ekki verður staðið við Icesave-skuldbindingarnar. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn muni hætta við fyrirgreiðslu við okkur og endurreisn efnahagslífsins geti ekki hafist, eins og fjármálaráðherra hefur orðað það. Hvað segir þú við slíkum röksemdum?

„Það er auðvitað með miklum ólíkindum að halda því fram að Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn muni ekki veita okkur fyrirgreiðslu nema við klárum samninga við Breta og Hollendinga um Icesave.

Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn á að sjá til þess, þegar hann veitir fyrirgreiðslu, að ríkið drekki sér ekki í skuldafeni. Það eru til skjöl sem sýna að fulltrúar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins telja kröfur Breta, Hollendinga og Þjóðverja og misbeitingu þeirra innan Alþjóðagjaldeyrissjóðsins til þess að tengja saman aðstoð Alþjóðagjaldeyrissjóðsins við Íslendinga og einkakröfur þessara aðila umfram lagaskyldur, einhverja mestu niðurlægingu, sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hefur orðið fyrir. Þessi skjöl verður að birta.“

– Hefur þú séð þessi skjöl?

„Ég veit að þessi skjöl eru til. Þau eru til í íslenska stjórnkerfinu. Þau þarf að birta opinberlega, alveg eins og það þarf að birta skýrslu nefndarinnar sem Trichet var formaður fyrir. Henni var komið til skila í utanríkisráðuneytið fyrir mörgum mánuðum og hún er sennilega til víðar í stjórnkerfinu. Hún er meiriháttar gagn í þessu máli, sem styður málstað okkar tvímælalaust og ég botna ekkert í því að hún skuli ekki hafa verið gerð opinber fyrir löngu.

Það eru líka til gögn sem ég tel að ætti að birta, þar sem kemur fram að Englandsbanki (Bank of England) taldi ekki að Íslendingar ættu að greiða fyrir Icesave, vegna þess að í þeim viðskiptum hafi menn verið að taka eigin áhættu og Englandsbanki gerði sér grein fyrir því að engin ríkisábyrgð væri að baki þessum innstæðum.

Landsbankinn var búinn að fullyrða við okkur í Seðlabankanum í marsmánuði 2008 að hann væri að koma Icesave í Bretlandi í dótturfélag, en því miður, Landsbankinn dró svo bara lappirnar og Fjármálaeftirlitið fylgdi því alls ekki nægjanlega vel eftir, að þetta yrði gert. Fulltrúar breska fjármálaráðuneytisins sem hingað komu eftir þetta, gerðu sér fulla grein fyrir því að það væri ekki íslensk ríkisábyrgð á innstæðum Landsbankans í Bretlandi. Það má glöggt lesa út úr fundargerðum sem ætti að birta.“

– Davíð, þú ert í raun og veru að segja, að ríkisstjórnin sé að reyna að fá Alþingi til þess að skuldbinda þjóðina til að lofa jafnvel að greiða 500 til 1.000 milljarða króna vegna Icesave, án þess að okkur beri nokkur lagaleg skylda til þess. Er þetta ekki réttur skilningur?

„Það er verið að lýsa því yfir, án nokkurrar heimildar og Jóhanna Sigurðardóttir gerði það m.a. á Austurvelli í gær, eins sorglegt og það nú er, að við séum skuldbundin vegna Icesave-reikninganna. Ef eitthvað er til í því að við séum skuldbundin, þá er bara ein ástæða fyrir því, en það eru yfirlýsingar ráðherra eins og þeirra Jóhönnu og Steingríms í þá veru að við séum skuldbundin til að borga og þau eru búin að samþykkja að við leitum ekki með ágreiningsefnið til dómstóla. Það er grundvallarregla þegar um ágreiningsefni er að ræða, að geta leitað úrskurðar dómstóla, regla sem enginn maður ætti nokkurn tíma að semja frá sér.“

Óviðráðanlegar skuldir

– Ef samningum verður hafnað í atkvæðagreiðslu á Alþingi og þar af leiðandi ríkisábyrgð, hvað á þá að gera, að þínu mati?

„Nú er staðan þessi að það hefur ekki verið gefið upp hverjar heildarskuldir þjóðfélagsins eru, en þær eru nú orðnar það háar að meðtöldum Icesave-skuldbindingunum, að þær eru orðnar hærri heldur en ágiskanir voru um, sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn lýsti yfir á sínum tíma að væru „unsustainable“ eða óviðráðanlegar fyrir Ísland.

Þegar því er haldið fram að það muni hafa neikvæð áhrif á okkar lánskjör, ef við hlöðum ekki á okkur Icesave-skuldum, þá er það heilaspuni. Þegar því er haldið fram að norrænu þjóðirnar muni ekki veita okkur lán nema við borgum Icesave-skuldbindingarnar þá er það ekki rétt, nema hvað varðar Svía.

Svíar hafa gengið fram í þessum málum með algjörlega forkastanlegum hætti. Þeir hafa algjörlega tekið afstöðu með Evrópusambandsþjóðunum, Bretum, Hollendingum og Þjóðverjum, gegn Íslendingum og hagsmunum þeirra. Norðmenn og Danir hafa óviljugir gengið með. Ef almenningur í Noregi og Danmörku vissi að það er verið að misnota svokallaða vináttu okkar með þeim hætti að skuldbinda okkur til þess að taka á okkur skuldabyrðar sem við getum alls ekki risið undir, gegn því að fá lán frá þessum löndum, þá yrði mjög mikil reiði almennings í þessum löndum í garð eigin stjórnvalda og að sama skapi samúð með okkur. Nú er reyndar komið fram í fréttum, að Norðmenn segja að þeir sem haldi því fram að lánveitingar Norðmanna til Íslendinga séu tengdar lausn á Icesave-deilunni, fari með ósannindi.

Svo eru einhverjir kjánar hér að segja að við eigum endilega að reyna að komast inn í Evrópusambandið á meðan Svíar eru þar í forsvari. Svíar hafa reynst okkur fjandsamlegastir af öllum í þessu Icesave-máli, þannig að með miklum ólíkindum er og ég held að við ættum að sækja sem minnst til þeirra.“

Afstaða til Icesave ljós

– En nú skrifaðir þú sem seðlabankastjóri undir samninginn við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn ásamt Árna Mathiesen, þáverandi fjármálaráðherra, þar sem Icesave var nefnt, ekki satt?

„Það er alveg rétt. Þegar samningur er gerður fyrir hönd ríkis við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn, þá kemur það annars vegar í hlut fjármálaráðherrans og hins vegar í hlut seðlabankastjórans að undirrita slíkan samning. Hlutverk seðlabankastjórans með slíkri undirritun hefur bara með það að gera að staðfesta að Seðlabankinn muni sinna þeim skyldum sem að Seðlabankanum snúa í samstarfi við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn samkvæmt samningnum. Hlutverk Seðlabankans hefur ekkert með það að gera að skuldbinda ríkið til að greiða peninga. Sá þáttur er algjörlega í höndum ríkisins, og að lokum Alþingis.

Afstaða mín til Icesave-samningsins liggur fyrir og kemur fram í bréfi sem ég ritaði þáverandi forsætisráðherra, Geir. H. Haarde og hún er óbreytt frá því það bréf var ritað.

Menn hafa notað misfagrar lýsingar til þess að lýsa Icesave-samningnum. Landráð er eitt þeirra orða. Landráð er afar stórt orð og kannski óþarfi að menn séu að nota slíkt orð. En það er grafalvarlegt að menn séu að semja um það, vitandi vits, að þjóðin megi ekki bera ætlaðar ofurskuldir undir dómstóla. Sérstaklega ef hún trúir því að hún beri ekki þessar skuldbindingar. Þetta eru ekki skuldbindingar íslenska ríkisins, þetta eru ekki skuldbindingar íslenskra borgara, þetta eru skuldir Landsbankans.

Ég sagði á fundi sem við í Seðlabankanum áttum með Halldóri J. Kristjánssyni og Sigurjóni Þ. Árnasyni, bankastjórum Landsbankans, snemma árs 2008, þar sem þeir reifuðu þau sjónarmið Landsbankans að ríkið bæri ábyrgð á Icesave-skuldbindingum bankans: Þið getið út af fyrir sig sett Björgólf Guðmundsson á hausinn og þið eruð sjálfsagt komnir langleiðina með það, en þið hafið ekkert leyfi til þess að setja íslensku þjóðina á hausinn.

Á þessum fundi í Seðlabankanum var ítrekuð sú afstaða Seðlabankans að Landsbankinn gæti ekki safnað peningum endalaust erlendis og við þá söfnun skapaðist sjálfkrafa ríkisábyrgð á Íslandi, ríkisábyrgð sem ekki einn einasti alþingismaður hefði hugmynd um að verið væri að búa til.“

Þurfa að fara dómstólaleiðina

– Hver er okkar samningsstaða að þínu mati, ef Icesave-samningurinn verður felldur á Alþingi?

„Vandamálið hlýtur að vera þeirra, sem vilja sækja fjármuni til okkar. Þeir þurfa að sanna að þeir eigi heimtingu á þeim fjármunum, þeir þurfa að sanna að við séum skuldbundin. Ef Bretar og Hollendingar geta sýnt fram á það fyrir dómstólum, að við séum þeim skuldbundin, þá gera þeir það og sækja þar með sinn rétt. Það þarf enga ríkisábyrgð.“

Yfirlýsingar ráðherra skaða

– Gefur þú þá ekkert fyrir staðhæfingar um það Davíð, að við verðum eins konar Kúba norðursins, ef samningurinn verður felldur, enginn vilji lána okkur, enginn vilji eiga í viðskiptum við okkur, og svo framvegis? Flækir það ekki málin umtalsvert að íslensk stjórnvöld hafa viðurkennt að við séum skuldbundin Bretum og Hollendingum?

„Yfirlýsingar ákveðinna ráðherra um að við séum skuldbundin hafa vitanlega stórskaðað málstað okkar, en eigum við að trúa því að þjóðir Evrópu muni ekki vilja fara að lögum í þessum efnum? Við segjum: Við viljum borga allar okkar skuldbindingar, en við viljum bara vita að þær séu okkar skuldbindingar.

Ég get ekki hugsað mér að vera þekktur fyrir að borga ekki mínar skuldbindingar. En ef maðurinn hér í næsta húsi skuldar eitthvað og krefst þess að ég greiði hans skuldir, þá get ég alls ekki hugsað mér að verða við þeirri kröfu hans. Ég færi með slíkar kröfur fyrir dóm.

Þetta er ótrúlegt klúður sem stjórnvöld hafa komið landinu í og við gætum stefnt hér hraðbyri inn í einhverja eilífðar fátækt.“

Hryllilegustu mistök frá 1262

Davíð spyr hvernig stjórnvöld ætli að bregðast við að sjö árum liðnum. „Ef það er meiningin að gera okkur að eilífðar fátæklingum og stappa svo í okkur stálinu á sama tíma og reyna að telja kjark í fólk, með því að segja að við þurfum ekki að borga neitt af Icesave-skuldbindingum næstu sjö árin, þá er það auðvitað engin huggun harmi gegn.

Tökum dæmi: Strax um mánaðamótin janúar febrúar var tilkynnt um að hér yrði að skera niður ríkisútgjöld um 20 milljarða króna á þessu ári. Jóhanna og Steingrímur sátu svo í tæplega hálft ár og tilkynntu svo aftur að það þyrfti að skera niður um 20 milljarða króna. Vitanlega skáru þau lítið sem ekkert niður, heldur réðust í skattahækkanir, sem vitanlega hækkar skuldir allra, hækkar vísitöluna og er okkur mjög dýrt.

Þessir tuttugu milljarðar króna, sem hefur tekið allan þennan tíma að ákveða hvernig verður aflað, eru bara helmingurinn af vöxtunum sem hlaðast upp á einu ári vegna Icesave-skuldbindinganna.

Þetta eru einhver hryllilegustu mistök í samningsgerð sem hafa verið gerð frá því árið 1262. Ég ætla ekki að nota orðið landráð.“

Fengu aldrei grænan eyri

Davíð vitnaði í bókina Forsætisráðherrar Íslands, þar sem Sigurður Líndal prófessor ritar kaflann um Jón Magnússon, sem sumir sögðu að hefði ekki verið mikill skörungur:

„Sveinn Björnsson segir frá viðræðum Jóns Magnússonar í Kaupmannahöfn við sendiherra Svía um ullarmálið... Fóru þær vinsamlega fram. Allt í einu stendur Jón Magnússon upp, slær í borðið og segir: „Það þýðir ekki að halda þessum viðræðum áfram. Íslenzka stjórnin hefur ekki skyldur til að greiða ullareigendum neitt. Á meðan ég er í stjórninni skal ég sjá um að þeir fái aldrei grænan eyri.“

Þetta kom sýnilega flatt upp á sendiherrann og viðræðunum lauk rétt á eftir. Svíar fengu aldrei eyri samkvæmt úrskurði gerðardóms sem skipaður var til að leysa úr deilunni.“

Davíð segir: „Þarna héldu menn öðru vísi á málum, heldur en nú er gert í Icesave-málum. Það væri nú munur ef einhver töggur væri í íslenskum stjórnvöldum.“


100 AÐGERÐIR RÍKISSTJÓRNAR GEIRS HILMARS HAARDE Á 100 DÖGUM FRÁ HRUNI BANKANNA

Fráfarandi ríkisstjórn undir forystu Sjálfstæðisflokksins lét hendur standa fram úr ermum í kjölfar þess að bankakerfið hrundi í október síðastliðinn. Á fyrstu hundrað dögunum hefur ríkissstjórnin ráðist í hundrað aðgerðir í þágu fjölskyldna og fyrirtækja í landinu. Þessi mál eru bæði stór og smá en saman sýna þau að mikið hefur áunnist nú þegar og fjölmörg mál verið leyst. Þessar aðgerðir eru listaðar upp hér að neðan.

 

1. Setning neyðarlaganna veitti FME heimild til að taka yfir starfsemi banka


2. Settur var upp upplýsingavefurinn www.island.is með miklu magni af upplýsingum um efnahagsvandann og áætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðsins


3. Símaver var sett upp í utanríkisráðuneytinu - 30 starfsmenn unnu á vöktum við símsvörun frá kl. 8 - 22 alla virka daga fyrstu vikurnar eftir hrunið


4. Fjölmiðlamiðstöð var opnuð fyrir erlenda blaðamenn í Miðbæjarskólanum frá 7. - 15. október


5. Nýtt embætti sérstaks saksóknara var stofnað


6. Sérstök rannsóknarnefnd var skipuð til að rannsaka aðdraganda hruns bankanna


7. Frumvarp dómsmálaráðherra um skuldaaðlögun hefur verið kynnt þingflokkum


8. Samið var við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn um lánafyrirgreiðslu og efnahagsáætlun til tveggja ára


9. Alþjóðlegt matsfyrirtæki, Oliver Wyman, var fengið til að vinna endurmat á eignum og skuldum nýju bankanna


10. Tilmælum var beint til viðskiptabankanna í eigu ríkisins um að frysta afborganir skuldara á myntkörfulánum

11. Óskað var eftir samstarfi við stjórnvöld í Lúxemborg um að veita rannsóknaraðilum nauðsynlegan aðgang að gögnum


12. Dráttarvextir voru lækkaðir með lagabreytingu


13. Víðtæk endurskoðun hefur verið hafin á löggjöf á fjármálamarkaði


14. Reglugerð var sett um hámarksfjárhæð innheimtukostnaðar


15. Vinnumálastofnun var efld vegna aukins álags


16. Atvinnuleysisbætur greiddar á móti hlutastarfi til að sporna gegn atvinnuleysi


17. Réttur sjálfstætt starfandi einstaklinga til atvinnuleysisbóta var rýmkaður


18. Atvinnuleysisbtækur voru hækkaðar um áramót


19. Ýmis vinnumarkaðsúrræði voru efld


20. Réttur fólks til atvinnuleysisbóta samhliða þátttöku í ýmsum verkefnum var tryggður


21. Sjálfboðaliðastörf voru viðurkennd sem virkt vinnumarkaðsúrræði


22. Boðið var upp á atvinnutengda endurhæfingu


23. Tryggður var réttur til atvinnuleysisbóta samhliða námi


24. Skilyrði fyrir búferlastyrkjum voru rýmkuð


25. Starfshópur var skipaður um leiðir til að sporna við atvinnuleysi


26. Ný vísitala tekin upp við reikning á húsnæðislánum


27. Íbúðalánasjóði voru veitt úrræði til að bregðast við vegna greiðsluvanda einstaklinga


28. Tilmælum var beint til fjármálastofnana um úrræði við viðskiptavini í greiðsluerfiðleikum


29. Lánstími greiðsluerfiðleikalána var lengdur


30. Íbúðalánasjóði var veitt heimild til að annast leigumiðlun íbúðarhúsnæðis


31. Íbúðalánasjóði var veitt heimild til að taka yfir íbúðaveðlán fjármálafyrirtækja


32. Starfsemi Ráðgjafarstofu um fjármál heimilanna var efld


33. Íslendingum erlendis var veitt fjárhagsaðstoð


34. Bætur, styrkir og frítekjumark hækkuðu um 9,6%


35. Lágmarksframfærslutryggingar lífeyrisþega hækkuðu um 20%


36. Reglum breytt þannig að úttekt á séreignarsparnaði skerði ekki lengur lífeyrisgreiðslur


37. 100.000 króna frítekjumark á atvinnutekjur örorkulífeyrisþega framlengt


38. Stimpilgjöld voru felld niður tímabundið


39. Skuldajöfnun barnabóta var felld niður


40. Skuldajöfnun vaxtabóta á móti lánum Íbúðarlánasjóðs var felld niður


41. Tilmælum beint til innheimtumanna um aukinn sveiganleika í samningum um gjaldfallnar skattakröfur


42. Heimild var veitt til að endurgreiða vörugjöld og virðisaukaskatt af útfluttum ökutækjum


43. Gjalddögum var frestað og álag á aðflutningsgjöldum, staðgreiðslu og virðisaukaskatti var lækkað


44. Persónuafsláttur hækkaði ríflega


45. Lögum um lífeyrissjóði var breytt til að liðka fyrir stofnun endurreisnarsjóðs


46. Breytingar á lífeyrissjóðslögum vegna útgreiðslu séreignarsparnaðar við 60 ára aldur


47. Fyrirtækjum var gert kleift að gera ársreikjninga upp í erlendri mynt


48. Stutt var við sparisjóði með framlagi


49. Innlausn lífeyrissparnaðar var heimiluð við 60 ára aldur


50. Samkeppniseftirlitið kynnti skýrslu undir titlinum „Öflug uppbygging - opnun markaða og efling atvinnustarfsemi"


51. Samkeppniseftirlitið beindi tíu meginreglum um samkeppni til viðskiptabanka í eigu ríkisins


52. Skýrsla Samkeppniseftirlitsins um krosseignatengsl kynnt


53. Geðsvið Landsspítalans var eflt og veitt var sálfræðiráðgjöf vegna áfalls


54. Bráðaþjónusta við fólk sem lenti í tímabundnum erfiðleikum vegna umrótsins


55. Heilbrigðisstofnanir voru settar í viðbragðsstöðu


56. Sameiginlegum tilmælum var beint til stofnana heilbrigðisráðuneytisins vegna velferðar barna


57. Boðið var upp á fyrirlestra um viðbrögð vegna álags, kvíða, depurðar og svefnerfiðleika


58. Heilbrigðisstofnanir greiddu lyfjafyrirtækjum upp skuldir svo fyrirtækin gætu haldið uppi lyfjadreifingu í landinu


59. Styrkir Sjúkratrygginga Íslands vegna hjálpartækja hækkaðir, m.a. vegna gengis íslensku krónunnar


60. Styrkir Sjúkratrygginga v. næringarefna og sérfæðis voru hækkaðir


61. Sprotafyrirtæki fengu heimild til að ráða starfsmenn af atvinnuleysisskrá án þess að bætur yrðu skertar


62. Framlög í Tækniþróunarsjóð voru aukin


63. Sérstakir styrkir voru skilgreindir hjá Tækniþróunarsjóði til að koma til móts við þarfir í núverandi efnahagsástandi


64. Framlög voru tryggð til Frumtaks-samlagssjóðs sem fjárfestir í lengra komnum sprotafyrirtækjum


65. Komið var á fót frumkvöðlasetrum í samstarfi við Landsbankann og Glitni


66. Fjárfestingasamningur gerður vegna álvers í Helguvík


67. Auknum fjármunum veitt til kynningar á Íslandi sem ferðamannastað


68. Heimild til að veita aukanámslán fyrir tveggja mánaða framfærslu hjá nemum erlendis


69. Hækkun á vaxtastyrk vegna aukins fjármagnskostnaðar á yfirdráttarlán námsmanna


70. Skerðingarhlutfall námslána var lækkað úr 10% í 5%


71. Forsendum í gengisútreikningum námslána var breytt - tryggði um 23% hækkun í þágu námsmanna


72. Aukinn sveigjanleiki var veittur vegna greiðsluerfiðleika námsmanna


73. Tekjutengdar afborganir af námslánum voru lækkaðar


74. Settur var á fót bakhópur til að fara yfir úrræði og námsframboð á framhaldsskólastigi


75. Tryggðar voru sveigjanlegar fjárveitingar til framhaldsskóla á vorönn 2009 til að allir sem þess óskuðu fengju inngöngu í framhaldsskóla


76. Sérstök verkefnisstjórn var skipuð til að leggja drög að stefnumótun ráðuneytisins á sviði háskólamála og vísinda vegna breyttra aðstæðna


77. Stofnaðir voru þrír vinnuhópar sem var falið að leggja fram tillögur um aðgerðir sem leitt gætu til aukinnar hagræðingar í öllum málaflokkum


78. Lögum var breytt til að losa sveitarfélög undan því að greiða verðbætur á byggingarlóðir sem skilað er


79. Lögveð vegna fasteignaskatts var lengt úr tveimur árum í fjögur


80. Heimild var veitt í lögum til hækkunar útsvars sveitarfélaga og auknu fé sett í Jöfnunarsjóð sveitarfélaga


81. Mannaflsfrekar framkvæmdir voru settar í forgang við úthlutun fjár til nýrra samgönguframkvæmda


82.Nefnd skipuð um átak í þorskeldi með áherslu á seiðaeldi


83. Ákveðið að AVS-rannsóknasjóður geti stutt við rannsókna- og þróunarstarf í kræklingarækt


84. MATÍS ohf. bauð fram aðstöðu fyrir meistaranema í samstarfi við fyrirtæki, sjóði og háskóla


85. AVS-rannsóknasjóður lagði aukna áherslu á styttri verkefni og slíkar umsóknir njóta forgangs við úthlutun á styrkjum


86. Hámarksafli í þorski var aukinn um 30 þúsund tonn, úr 130 þúsund tonnum í 160 þúsund tonn


87. Hvalveiðar í atvinnuskyni hafa verið heimilaðar til ársins 2013


88. Íslensk stjórnvöld hafa staðið fyrir fjölda funda í sendiráðum erlendis til að útskýra stöðu mála á Íslandi


89. Aðstoð var veitt til Íslendinga erlendis, t.d. veittu sendiskrifstofur Íslendingum erlendis lán að uppfylltum ákveðinum skilyrðum


90. Krónunni var fleytt samhliða því að gripið var til aðgerða til að styrkja gengi hennar og koma í veg fyrir fjármagnsflótta


91. Virtur bankasérfræðingur, Mats Josefsson, var skipaður til að stýra endurskipulagningu bankanna


92. Samið var við Evrópusambandið um lausn Icesave-deilunnar og tryggt að tekið verði tillit til íslenskra hagsmuna


93. Mikil hagræðing í ríkisrekstri umfram það sem áætlað var til þess að mæta kröfum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins í ríkisfjármálum fyrir árið 2009


94. Lán allt að þremur milljörðum dollara tryggð frá Danmörku, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð, Rússlandi og Póllandi


95. Bankaráðum hinna nýju banka var gert að setja sér skýrar viðmiðunarreglur um fyrirgreiðslu við fyrirtæki í landinu


96. Ákveðið var að skipa óháða umboðsmenn viðskiptavina í hverjum banka


97. Lög voru sett til að heimila ríkissjóði að styðja við málsókn á hendur breskum yfirvöldum vegna beitingu hryðjuverkalaga


98. Þingmenn og ráðherrar tóku á sig tímabundna launalækkun um 5-15%


99. Verkefnastjóri var ráðinn til að fylgja eftir aðgerðum ríkisstjórnarinnar og tryggja aukið upplýsingaflæði


100. Sett var í gang vinna við málshöfðun gegn breskum stjórnvöldum fyrir Mannréttindadómstól Evrópu


HVAÐ ER AÐ HEYRA - VILJA EKKI ARABAR Í EGYPTALANDI SKJÓTA SKJÓLSHÚSI YFIR ARABA FRÁ GAZA ? ? ? HVAR ER KÆRLEIKUR ÞEIRRA TIL ANNARRA ARABA OG ÞEIR KREFJAST AÐ BARA ÍSRAELSMENN SÝNI ? ? ?

Sannleikurinn er auðvitað sá að arabaþjóðirnar hafa aldrei viljað taka við flóttamönnum sem þeir hvöttu sjálfir til uppreisnar í Ísrael og ætluðu þar með að reka ísraelana á haf út. Það tókst ekki þökk sé góðum varnarher israelsmanna að þeir náðu að hrekja þessa menn af höndum sér sem ætluðu þá feiga.

Hvernig stendur á því að þeir láta þetta fók ´búa við þennan kost ? Arabaþjóðirnar eru flestar þekktar fyrir að vera vel fjáðar og gætu hæglega komið til aðstoðar ef þær vildu. Sannleikurinn er sennilega sá að þessar þjóðir virðast vilja halda þessum palestínumönnum í eymd frekar en hitt í margar kynslóðir til að geta bent á þá sem  fórnarlömb ísraelsmanna.


mbl.is Flykkjast til Egyptalands
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

HVERNIG VÆRI NÚ AÐ MÓTMÆLA FYRIR UTAN HEIMILI ÞEIRRA SEM RAUNVERULEGA SPILUÐU Á BANKAKERFIÐ OG ÞJÓÐINA - Þ.E. HEIMILI ÚTRÁSARVÍKINGANNA ? ?

Hvernig væri að þessir mótmælendur stæðu fyrir utan heimili hinna einu sönnu glæframanna sem Finnur Ingólfssonsettu þjóðinaLárus Welding á hliðina ?  þeir hljóta að geta fundið heimili Björgólfanna, Björgólfur 4geislaBAUGSfeðganna, Werneranna, Hannesar Smárasonar, GIFT-glæpamannanna og fleiri Jón Á Jóhannessonáþekkra. Þeir eru hinir raunverulegu glæframenn sem hafa sett allt á annan endann í þessu þjóðfélagi með loftbóluframleiðslu sinni og blekkingarleik við hluthafa bankakerfisins, annarra en kjölfestuhluthafanna. Kjölfestufjárfestarnir voru Þórólfur Gíslason og SIgurður Rúnar Rafnssoneinmitt að því er virðist þeir sömu og leiddu útrásina. Kjölfestumennirnir settu þæga kjölturakka sína í bankastjórastólana og pössuðu síðan að fara frekar varlega í að lána sjálfum sérStjórn FL júní 2006 úr eigin banka, en virðast hafa haft þann sið að láni Björgólfur þér þá lánar þú Björgólfi í staðinn Jakob Valgeir Flosasono.s.frv.  . Þessir menn nutu reglna sem við búum við frá evrópska efnahagssvæðinu og spiluðu á þær ásamt Þorsteinn M Jónssonþví að vona að fjármálaeftirlit væri nægilega fjársvelt til að geta ekki ráðið nægan mannskap til að hafa fullt eftirlit með biksvörtum gerðum þeirra. Svei þessum svokölluðu auðmönnum.


mbl.is Nokkur hundruð á Austurvelli
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

ER ÞETTA SAMI MAÐURINN SEM SESTUR ER Í BANKARÁÐ GLITNIS OG TÓK ÓFRJÁLSRI HENDI EFNI ANNARS MANNS OG NOTAÐI ORÐRÉTT SEM SITT EIGIÐ Í KANDIDATSRITGERÐ VIÐ H.Í. ? - VAR SVIPTUR TITLINUM CANDIDATUS JURIS ÞÁ - EF SAMI, TREYSTA MENN ÞÁ SLÍKUM MANNI Í BANKARÁÐ ?

Hér á eftir kemur samantekt predikarans á greinarskrifum og blaðafréttum um mál Vilhjálms Hans Vilhjálmssonar frá því ritstuldarmál hans kom upp um árið. Vihjálmur Hans Vilhjálmsson

Það þótti með ólíkindum á þeim tíma að hann fékk að gera nýja ritgerð. Menn sögðu það ekki vera þekkt í háskólasamfélögum heimsins sem eru vönd að virðingu sinni, að heimila slíkt eftir þvílíka meðferð stúdents á efni annars manns í ritgerð sinni til kandidatsprófs.

Mál manna var að hann hafi notið ætternis síns - áhrifa föðurins. Hér skal ekki felldur neinn dómur um það, en vissulega var þetta hið einkennilegasta mál eins og fram kemur í áður birtum opinberum skrifum um málið og hér eru birt .

“Tæplega helmingur meginmáls ritgerðarinnar, þ.e. 16 síður af 37, var tekinn meira og minna orðréttur úr texta sem annar maður hafði samið án þess að heimildar væri getið.”  

Fimmtudaginn 20. september, 2001 - Innlendar fréttir

"Lögfræðingur sviptur kandídatstitli sínum

DEILDARFUNDUR Lagadeildar Háskóla Íslands samþykkti í gær að svipta Vilhjálm Hans Vilhjálmsson lögfræðing kandídatstitli og afturkallaði einkunn sem hann fékk fyrir lokaritgerð sem hann skrifaði við deildina. DEILDARFUNDUR Lagadeildar Háskóla Íslands samþykkti í gær að svipta Vilhjálm Hans Vilhjálmsson lögfræðing kandídatstitli og afturkallaði einkunn sem hann fékk fyrir lokaritgerð sem hann skrifaði við deildina. Jafnframt samþykkti fundurinn að heimila Vilhjálmi að skrifa nýja ritgerð við Lagadeild eins og hann hafði óskað eftir að fá að gera. Mál Vilhjálms kom upp í kjölfar þess að Úlfar Hauksson stjórnmálafræðingur vakti athygli Lagadeildar á að kafla úr ritgerð sem hann skrifaði við Félagsvísindadeild Háskólans væri að finna orðrétta í ritgerð Vilhjálms. Ekkert var vísað til ritgerðar stjórnmálafræðingsins í ritgerðinni og hennar var ekki getið í heimildaskrá. Vilhjálmur bar fyrir sig að hann hefði fengið sent efni frá þriðja aðili í tölvupósti til frjálsrar notkunar. Ekki náðist í Pál Sigurðsson, forseta Lagadeildar í gær, en samkvæmt heimildum Morgunblaðsins fékk Lagadeild afrit af tölvupóstinum og kemur þar fram að Úlfar Hauksson sé höfundur textans. Í bréfi sem Úlfar sendi Lagadeild í ágúst kemur fram að Vilhjálmur hafi í fyrra óskað eftir upplýsingum frá upplýsingafulltrúa ESB um sjávarútvegsstefnu ESB og að fulltrúinn hafi sent ræðu sem Úlfar flutti í mars í fyrra á málþingi í Brussel til Vilhjálms, en ræðan var byggð á BA-ritgerð Úlfars og greinum sem birst höfðu eftir hann í tímaritinu Ægi. "Vilhjálmi ætti því að hafa verið fullkomlega ljóst að textinn væri eftir mig og að ég hefði flutt hann opinberlega," segir í bréfi Úlfars. Í tillögunni sem samþykkt var á deildarfundi Lagadeildar og deildin sendi til fjölmiðla segir: "Deildarfundur samþykkir, að einkunn fyrir kanídatsritgerð Vilhjálms Hans Vilhjálmssonar, er nefnist "Um íslenska fiskveiðistjórnkerfið og sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins og stöðu kvótakerfisins við hugsanlega aðild Íslands að ESB", sem hann hlaut 18. maí 2000, ásamt viðurkenningu deildarinnar á að hann hafi lokið embættisprófi, sæti afturköllun frá deginum í dag að telja. Sú ákvörðun haggar ekki gildi þeirra einkunna, er hann hlaut við deildina í öðrum náms- og prófgreinum. Jafnframt samþykkir deildarfundur, að veiting lærdómstitilsins "candidatus juris" er Lagadeildin veitti honum 24. júní 2000 að afloknu embættisprófi hans, sæti afturköllun frá sama tíma. Þá samþykkir deildarfundur fyrir sitt leyti, að heimila honum að rita kandídatsritgerð að nýju enda fullnægi hann almennum skilyrðum um skráningu og önnur atriði." "

Sunnudaginn 30. september, 2001 - Sunnudagsblað

"Viðmið um heimildanotkun á reiki

Lög og réttur eftir Pál Þórhallsson

Háskóli Íslands, lagadeild, lögfræði. ÞAÐ hefur löngum verið snar þáttur í akademísku námi að nemendur tileinki sér sjálfstæð, heiðarleg vinnubrögð og skilmerkilega sé gerð grein fyrir því í ritgerðum hvar fanga hefur verið leitað. ÞAÐ hefur löngum verið snar þáttur í akademísku námi að nemendur tileinki sér sjálfstæð, heiðarleg vinnubrögð og skilmerkilega sé gerð grein fyrir því í ritgerðum hvar fanga hefur verið leitað. Ritstuldur er því brot sem hvarvetna er litið alvarlegum augum við háskóla. Tilkoma Netsins hefur valdið miklum vanda í þessu sambandi þar sem nemendur geta skipst á ritgerðum án þess að kennarar hafi tök á að koma auga á hvaðan efnið er komið. Haft er fyrir satt að nú séu í boði mörg hundruð vefsetur á Netinu sem bjóði nemendum ritgerðir við flest tækifæri, sjá t.d. http://www.schoolsucks.com.  Einnig eru til vefir sem berjast gegn þessu fyrirbæri samanber http://www.plagiarism.org. Af augljósum ástæðum verður ritstuldur eða önnur ótilhlýðileg hagnýting á hugverkum annarra seint jafnumfangsmikið vandamál á Íslandi og á stærri málsvæðum. Þess vegna hefur mál það sem kom upp við lagadeildina í haust vakið mikla athygli á meðan það þætti heldur hversdagslegt annars staðar og yrði fráleitt blaðamatur. Kemur þar einnig til að lagadeildin hefur verið ákaflega vönd að virðingu sinni hingað til og þekkt fyrir að gera miklar kröfur til nemenda sinna.

Lagadeild átti fárra kosta völ

Í greinargerð fyrir þeirri ákvörðun lagadeildar að svipta Vilhjálm H. Vilhjálmsson kandídatsnafnbót sem send var fjölmiðlum síðastliðinn fimmtudag eru málavextir raktir og rök borin fram. Við lestur greinargerðarinnar verður ekki annað séð en að óhjákvæmilegt hafi verið að taka þessa ákvörðun og þá ekki endilega í lagalegum skilningi heldur með tilliti til orðspors deildarinnar. Tæplega helmingur meginmáls ritgerðarinnar, þ.e. 16 síður af 37, var tekinn meira og minna orðréttur úr texta sem annar maður hafði samið án þess að heimildar væri getið. Er rakið hvernig kandídatinn komst yfir efnið og hvaða skilaboð fylgdu með frá upplýsingafulltrúa ESB en allt hefur það verið rækilega tíundað í fjölmiðlum. Segir í greinargerðinni að kandídatinum hafi hlotið að vera ljóst að hann væri að nota höfundarverk nafngreinds manns án þess að afla sér leyfis. Þessi háttsemi hafi verið andstæð lögum og óskráðri meginreglu svo og góðum siðum varðandi akademísk vinnubrögð við samningu rannsóknarritgerðar. Það er rík ástæða fyrir lagadeild að gera strangar kröfur um heiðarleg vinnubrögð. Hún hefur haft einkarétt á að útskrifa lögfræðinga, starfsstétt sem svo aftur hefur einkarétt samkvæmt lögum eða venju á ýmsum þýðingarmiklum störfum þjóðfélaginu. Nægir að nefna að dómarar, sem fara með mikilvægan þátt ríkisvalds, eru skilyrðislaust lögfræðimenntaðir.

Hvaða kröfur eru gerðar?

Þótt þetta mál varði auðvitað fyrst og fremst einn einstakling þá fer ekki hjá því að það vakni spurningar um hvort almennt sé nógu vel staðið að málum í lagadeild hvað varðar leiðbeiningar til nemenda um hvað séu fræðilega viðurkennd vinnbrögð. Fram kemur að í ritgerðinni var hvergi vísað beint í rit eftir aðra menn heldur látið duga að hafa heimildaskrá aftast. Það kemur verulega á óvart að slík ritgerð skyldi teljast tæk sem lokaritgerð í lögfræði burtséð frá þeim annmörkum sem síðar komu í ljós. Þá vekur það auðvitað líka spurningar hvort menn geti hikstalaust tekið kafla úr stjórnmálafræðiritgerð og nýtt í lögfræðilegum skrifum. Á ekki nálgun þessara tveggja fræðigreina að vera ólík með einhverjum hætti? Í þessu sambandi hljóta menn að staldra við umsögn leiðbeinandans og prófdómarans sem rakin er í greinargerð lagadeildar. Þeir segja meðal annars: "Þrátt fyrir þann hnökra að tilgreina ekki heimildina, sem nemandinn kveðst ekki hafa vitað til að hefði birst á prenti, og talsverða hnökra um efnisvalið, metum við málið svo að þeir hefðu ekki leitt til þess að einkunn hefði verið lækkuð í falleinkunn. Við þetta mat er m.a. litið til þess að hluti efnisins var úr heimild, sem tilgreind var í ritgerðinni, en aðrir hlutar þess mismikilvægir og lutu mjög að lýsingu á staðreyndum og öðrum þekktum atriðum sem m.a. höfðu komið fram í fyrirlestrum undirritaðs kennara. Einnig er litið til ritgerðarinnar að öðru leyti. Með hliðsjón af framangreindu teljum við að ekki sé fullnægjandi ástæða til þess að próf viðkomandi verði ómerkt." Þessi umsögn var gerð á því stigi þegar ekki var ljóst hvaðan nákvæmlega efnið, sem farið var svo frjálslega með, var komið og mótast sjálfsagt af því. Samt er erfitt að fá botn í hana. Leiðbeinandinn og prófdómarinn virðast vera að segja að jafnvel þótt þeir hefðu vitað, þegar einkunn var gefin, að hartnær helmingur meginmálsins var skrifaður af öðrum manni en nemandanum þá hefðu þeir ekki fellt hann! Maður spyr sig, hvar eru mörkin eiginlega dregin? Hlýtur það ekki að vera aðalmarkmiðið með gerð ritgerðar að þar sýni menn að þeir séu færir um sjálfstæð, akademísk vinnubrögð? Ef drjúgur hluti er fenginn beint frá öðrum þá er auðvitað ekki um slíkt að ræða. Lagadeild hefði gjarnan mátt láta í ljósi að hún væri ekki sammála þessari afstöðu. Þess í stað segir hún: "Í bréfi Stefáns Más Stefánssonar prófessors, umsjónarkennara með viðkomandi kandídatsritgerð, og prófdómarans, Jóns Ögmundar Þormóðssonar skrifstofustjóra, til deildarforseta, dags. 5. september 2001 ... er einvörðungu fjallað um einkunn, miðað við að umrædd gögn hefðu verið notuð í góðri trú, en þar er hins vegar ekki tekin afstaða til þess, hvort framin hafi verið brot á gildandi reglum og afleiðinga þess." Hvað er góð trú í þessu sambandi? Það er vissulega ekki jafnalvarlegt að notfæra sér efni annars manns í háskólaritgerð með leyfi og án hans leyfis. Annað varðar við höfundarlög en hitt ekki. Hvort tveggja hlýtur hins vegar - ef heimildar er ekki getið - að vera í sjálfu sér jafnmikið brot á meginreglum um það hvernig eigi að vinna fræðiritgerðir með heiðarlegum hætti.

Lögfræðingar líti í eigin barm

Það er ákaflega auðvelt að fyllast vandlætingu þegar mál af þessu tagi kemur upp. Menn skyldu samt heldur líta í eigin barm og spyrja hvort þeir hafi alltaf sjálfir farið rétt með heimildir. Mjög misjafnt er hvernig lögfræðingar og meira að segja lagaprófessorar standa þar að verki. Í litlu samfélagi komast menn gjarnan upp með slakleg vinnubrögð því enginn þorir að halda uppi gagnrýni. Í stærri þjóðfélögum ríkir samkeppni milli háskóla og gagnkvæmt aðhald þar sem slök fræðimennska er umsvifalaust skotin í kaf. Það hvarflar því að manni að mál Vilhjálms megi að einhverju leyti rekja til þess að viðmið um hvernig standa eigi að verki séu á reiki meðal annars vegna þess að lærimeistararnir, og þá er ég ekki að tala um einstaka menn, eru ekki með þessa hluti alveg á hreinu sjálfir.

Stjórnsýsluþátturinn

Eins og fram hefur komið í fjölmiðlum getur Vilhjálmur skotið ákvörðun lagadeildar til háskólaráðs. Þaðan mætti svo skjóta málinu til áfrýjunarnefndar háskóla. Lögmaður Vilhjálms hefur haldið því fram að það skorti lagaheimild fyrir ákvörðun lagadeildar. Það er vissulega rétt að engar skráðar reglur eru um það hvernig eigi að taka á máli sem þessu innan Háskóla Íslands eða deilda hans. Lagadeild byggir að verulegu leyti á óskráðum meginreglum. Þessum skorti á skráðum reglum sem og hugsanlegum formgöllum á meðferð málsins má auðvitað bera við ef vilji er fyrir hendi aðhalda málinu til streitu. Margir velta því sjálfsagt fyrir sér hvernig á því stendur að Vilhjálmur sætti sig ekki við ákvörðun sem hann bað sjálfur um með bréfi í ágústlok. Lagadeild byggir einmitt á því í ákvörðun sinni að kandídatinn hafi sjálfur óskað eftir að fá að skrifa nýja ritgerð og að embættisprófið yrði ómerkt. Málið er samt ekki svona einfalt. Áðurnefnd umsögn leiðbeinanda og prófdómara þar sem þeir töldu að ritgerðin hefði þrátt fyrir allt ekki hlotið falleinkunn gaf Vilhjálmi auðvitað byr undir báða vængi. Er spurning hvort bréf lögmanns hans til lagadeildar 13. september þar sem allur réttur er áskilinn til að bera fram andmæli og bent á að deildin geti ekki hnekkt niðurstöðu umsjónarkennara og prófdómara verði ekki að túlkast sem afstöðubreyting Vilhjálms að þessu leyti.

Viðurlög

Heyrst hafa dæmi þess að til séu háskólar erlendis þar sem rithnupl eða önnur stórlega vafasöm meðferð heimilda varði skilyrðislausum brottrekstri. Má í því ljósi segja að það sé allvel sloppið að fá að skila inn nýrri ritgerð og halda einkunn í öllum öðrum námskeiðum. Ýmsir innan háskólans velta því nú fyrir sér hvort þessar verði málalyktir eða hvort háskólayfirvöld eigi með einhverjum hætti að láta málið til sín taka. Samkvæmt lögum um Háskóla Íslands er það rektor sem hefur agavald yfir nemendum. Hann getur veitt áminningar eða jafnvel beitt brottrekstri tímabundið eða fyrir fullt og allt. Ef Vilhjálmur innritast á ný á 5. ár laganáms er spurning hvort agavald rektors yfir honum rakni ekki við á ný. Kynni hann að vilja taka strangar á málum en lagadeildin gerði til þess meðal annars að senda skýr skilaboð til annarra nemenda um að krafan um sjálfstæð, heiðarleg vinnubrögð sé ekkert grín. Aftur á móti kann að vera erfitt um vik að grípa fram fyrir hendur lagadeildar þegar reglur um þetta efni eru að miklu leyti óskráðar eins og fyrr segir. Sýnir það þó best að nauðsynlegt er að festa í lög reglur um málsmeðferð þegar mál af þessu tagi koma upp.Höfundur er lögfræðingur á mannréttindaskrifstofu Evrópuráðsins. Skoðanir sem fram kunna að koma í þessari grein eru á ábyrgð höfundar. Vinsamlegast sendið ábendingar um efni til pall@evc.net. "  

Föstudaginn 22. febrúar, 2002 - Innlendar fréttir

"Áminntur af rektor

PÁLL Skúlason, rektor Háskóla Íslands, hefur áminnt Vilhjálm H. Vilhjálmsson, nema við lagadeild HÍ, fyrir brot á reglum um notkun heimilda í ritgerðum við HÍ. PÁLL Skúlason, rektor Háskóla Íslands, hefur áminnt Vilhjálm H. Vilhjálmsson, nema við lagadeild HÍ, fyrir brot á reglum um notkun heimilda í ritgerðum við HÍ. Í september svipti lagadeild skólans Vilhjálm lögfræðingstitli og afturkallaði einkunn sem hann fékk fyrir lokaritgerð sína, en heimilaði honum að skrifa nýja ritgerð við deildina. Rektor segir að Vilhjálmur fái nú að ljúka námi en hvergi megi út af bera hér eftir ellegar verði honum vikið úr skólanum. "

Þriðjudaginn 25. september, 2001 - Innlendar fréttir

"Ósamræmi í yfirlýsingu kandidats

ÓSAMRÆMI er á milli frásagnar Vilhjálms H. Vilhjálmssonar lögfræðings af tölvupóstsendingum Aðalsteins Leifssonar varðandi heimildanotkun í kandidatsritgerð Vilhjálms, og tölvupóstsins, sem Aðalsteinn sendi á sínum tíma. ÓSAMRÆMI er á milli frásagnar Vilhjálms H. Vilhjálmssonar lögfræðings af tölvupóstsendingum Aðalsteins Leifssonar varðandi heimildanotkun í kandidatsritgerð Vilhjálms, og tölvupóstsins, sem Aðalsteinn sendi á sínum tíma. Í yfirlýsingu, sem Vilhjálmur sendi frá sér sl. fimmtudag kveðst hann hafa notað brot úr fyrirlestri Úlfars Haukssonar í þeirri "góðu trú að Aðalsteinn væri höfundur þess", og honum hafi verið ókunnugt um uppruna efnisins. Aðalsteinn Leifsson sendi Vilhjálmi hins vegar tölvupóst dagsettan 8. mars 2000 ásamt viðhengjum. Í póstinum, sem Morgunblaðið hefur undir höndum, segist Aðalsteinn senda Vilhjálmi skilaboð í Word-skjali merktu villi.doc og er skjalið ennfremur efst á lista yfir fjögur viðhengi. Í þessu fyrsta viðhengi er Vilhjálmi meðal annars gerð grein fyrir að Aðalsteinn sé ekki höfundur alls efnisins þar sem segir: "Góðan dag Villi! Afsakaðu að ég sendi þér ekki línu fyrr en ég hef verið upp fyrir haus í stórum verkefnum og þurfti auk þess að taka smá frí vegna flutninga og veikinda. Meðfylgjandi er fyrirlestur sem Úlfar Hauksson hélt fyrir skömmu um mögulega aðild Íslands að sjávarútvegsstefnu ESB á fundi í Brussel og ennfremur eldri grein sem ég skrifaði um sama mál." Síðar í sama viðhengi minnist Aðalsteinn í tvígang aftur á Úlfar. Í yfirlýsingu frá Vilhjálmi er þetta staðfest þar sem hann segir: "Í einu af þessum viðhengjum kom fram að eitt þeirra væri fyrirlestur sem Úlfar Hauksson stjórnmálafræðingur flutti á fundi í Brussel. Það viðhengi, eins og hin, var þó algjörlega ómerkt." Í næstu setningu í sömu yfirlýsingu segir Vilhjálmur: "Tveimur mánuðum síðar notaði ég hluta af þessu efni ásamt öðrum heimildum við gerð kandidatsritgerðar minnar í þeirri góðu trú að Aðalsteinn væri höfundur þess. [...] Þegar mér varð ljóst hvernig málum var háttað, en það var í kjölfarið á kvörtun Úlfars Haukssonar til lagadeildar, hafði ég þegar samband við Úlfar og skýrði honum frá málavöxtum. Ég bað hann afsökunar á þessum mistökum mínum og ítrekaði við hann að mér hefði verið ókunnugt um uppruna efnisins." Mál Vilhjálms kom upp í kjölfar þess að Úlfar Hauksson stjórnmálafræðingur vakti athygli lagadeildar á að kafla úr ritgerð sem hann skrifaði væri að finna orðréttan í ritgerð Vilhjálms. Ekkert var vísað til ritgerðar stjórnmálafræðingsins í ritgerðinni og hennar var ekki getið í heimildaskrá. Vilhjálmur bar fyrir sig að hann hefði fengið sent efni frá þriðja aðila, Aðalsteini Leifssyni, í tölvupósti til frjálsrar notkunar. Lagadeild fékk afrit af tölvupóstinum og kemur þar fram eins og fyrr segir að Úlfar Hauksson er höfundur textans. Ekki náðist í Vilhjálm H. Vilhjálmsson. Sigurður G. Guðjónsson hrl., lögmaður Vilhjálms, sagði skjólstæðing sinn staddan í útlöndum en vildi annars ekki tjá sig um málið.""

 

 

Innlent |mbl.is | 19.9.2001 | 17:55

"Kandídatsritgerð í lögfræði afturkölluð

Á deildarfundi lagadeildar Háskóla Íslands í dag var samþykkt að afturkalla kandídatsritgerð Vilhjálms H. Vilhjálmssonar, Um íslenska fiskveiðistjórnunarkerfið og sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins og stöðu kvótakerfisins við hugsanlega aðild Íslands að ESB. Jafnframt afturkallaði lagadeild viðurkenningu á því að Vilhjálmur hefði lokið embættisprófi og lærdómstitillinn candidatus juris, sem deildin veitti Vilhjálmi, var einnig afturkallaður. Deildarfundurinn samþykkti að heimila Vilhjálmi að rita kandídatsritgerð að nýju að fullnægðum almennum skilyrðum um skráningu og önnur atriði.Vilhjálmur var sakaður um að hafa tekið efni upp úr ritgerð sem skrifuð var við félagsvísindadeild. Hlutar ritgerðarinnar birtust síðar sem blaðagreinar en Vilhjálmur fékk þær sendar í tölvupósti frá þriðja aðila án þess að þar væri getið hvar þær hefðu birst og notaði Vilhjálmur efnið í ritgerð sína.

Eftir að málið kom upp sendi Vilhjálmur lagadeild bréf þar sem hann fór fram á að einkunn hans fyrir ritgerðina yrði afmáð og að hann fengi jafnframt að innritast aftur í Háskólann til að skrifa nýja ritgerð."

 Innlent |mbl.is | 20.9.2001 | 17:28

"Segir að aðeins umsjónarkennari og prófdómari geti ógilt kandídatsritgerð.

Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, sem lagadeild Háskóla Íslands svipti í gær lærdómstitli lögfræðings með því að ógilda kandídatsritgerð hans, segir að aðeins umsjónarkennari og prófdómari geti afturkallað einkunn hans en forseti lagadeildar hafi haft það að engu. Segir Vilhjálmur að framhald málsins sé í höndum lögmanns síns.Fram kom í fréttum Ríkisútvarpsins í dag að innan háskólans verði farið yfir allt málið og þar velti menn vöngum yfir því hver sé ábyrgð leiðbeinanda og prófdómara.Yfirlýsing Vilhjálms er eftirfarandi:Kandídatsritgerð mín, sem hefur verið nokkuð til umræðu í fjölmiðlun upp á síðkastið, var meðal annars samin með hliðsjón af gögnum sem Aðalsteinn Leifsson, fyrrverandi upplýsingafulltrúi ESB fyrir Ísland, sendi mér í marsbyrjun árið 2000 með tölvupósti. Í orðsendingunni tók Aðalsteinn fram að þar væru persónlegar hugleiðingar og vangaveltur hans. Þær væru mér til frjálsra afnota og hann vildi ekki að sín yrði getið sem heimildarmanns. Þetta ítrekaði Aðalsteinn við mig í samtali síðar og bar við stöðu sinni hjá ESB. Með orðsendingunni fylgdu fjögur viðhengi, alls um 50 blaðsíður, sem fjölluðu um fiskveiðistjórnunarkerfi ESB. Í einu af þessu viðhengjum kom fram að eitt þeirra væri fyrirlestur sem Úlfar Hauksson, stjórnmálafræðingur hefði flutt á fundi í Brussel. Það viðhengi, eins og hin, var þó algjörlega ómerkt.Tveimur mánuðum síðar notaði ég hluta af þessu efni ásamt öðrum heimildum við gerð kandídatsritgerðar minnar í þeirri góðu trú að Aðalsteinn væri höfundur þess. Síðar kom í ljós að hluti af þessum texta hafði áður verið birtur opinberlega. Um það var mér algjörlega ókunnugt. Þegar mér varð ljóst hvernig málum var háttað, en það var í kjölfarið á kvörtun Úlfars Haukssonar til lagadeildar, hafði ég þegar samband við Úlfar og skýrði honum frá málavöxtum. Ég bað hann afsökunar á þessum mistökum mínum og ítrekaði við hann að mér hefði verið ókunnugt um uppruna efnisins.Eftir að þetta mál kom upp í lok ágúst fór forseti lagadeildar, Páll Sigurðsson, þess formlega á leit við umsjónarkennara minn Stefán Má Stefánsson, prófessor og prófdómarann Jón Ögmund Þormóðsson, lögfræðing, að þeir létu í ljós álit sitt á málinu. Eftir að hafa farið yfir ritgerðina að nýju og borið hann saman við fyrirliggjandi gögn í málinu er niðurstaða þeirra eftirfarandi:„Þrátt fyrir þann hnökra á að tilgreina ekki heimildina, sem neminn kveðst ekki hafa vitað til að hefði birst á prenti, og talsverða hnökra um efnisvalið, metum við málið svo að þeir hefðu ekki leitt til þess að einkunn hefði verið lækkuð í falleinkunn. Við þetta mat er m.a. litið til þess að hluti efnisins var úr heimild, sem tilgreind var í ritgerðinni, en aðrir hlutar þess mismikilvægir og lutu mjög að lýsingu á staðreyndum og öðrum þekktum atriðum sem m.a. höfðu komið fram í fyrirlestrum undirritaðs kennara. Einnig er litið til ritgerðarinnar að öðru leyti.Með hljðsjón af framgreindu teljum við ennfremur að ekki sé fullnægjandi ástæða til þess að próf viðkomandi verði ómerkt.”Þessa formlegu álitsgerð umsjónarkennara og prófdómara, sem einir geta afturkallað einkunn mína, hefur forseti lagadeildar, Páll Sigurðsson, haft að engu eins og reyndar allt annað sem styður sjónarmið mín í málinu. Páll hefur í þessu máli komið fram sem rannsakandi, ákærandi og dómari. Það lýsir kannski best framgöngu hans í þessu máli að hann kaus að birta mér fyrrnefnda ákvörðun um ógildingu ritgerðar minnar og afturköllun á lögfræðiprófi mínu, í fjölmiðlum.Framhald þessa máls er í höndum lögmanns míns, Sigurðar G. Guðjónssonar hrl." 

 Innlent |mbl.is | 24.9.2001 | 15:34 

"Efni í tölvupósti var ekki til "frjálsra afnota"

Aðalsteinn Leifsson segir að í tölvupósti, sem hann sendi Vilhjálmi H. Vilhjálmssyni hafi hvergi komið fram að efni hans væri Vilhjálmi til "frjálsra afnota", eins og Vilhjálmur sagði fram í yfirlýsingu sem hann sendi fjölmiðlum í kjölfar þess að lagadeild Háskóla Íslands afturkallaði kandídatsritgerð hans í lögfræði.Yfirlýsing frá Aðalsteini er eftirfarandi:Þar sem nafn undirritaðs hefur dregist inn í opinberar umræður um kandidatsritgerð Vilhjálms H. Vilhjálmssonar við lagadeild Háskóla Íslands, tel ég rétt að eftirfarandi komi fram:Vilhjálmur leitaði til mín í mars 2000 eftir aðstoð vegna kandidatsritgerðar sem hann vann að um hugsanlega aðild Íslands að sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins (ESB). Þá var ég upplýsingafulltrúi fyrir fastanefnd framkvæmdastjórnar ESB gagnvart Íslandi og Noregi með aðsetur í Osló. Ég sendi tölvupóst 8. mars 2000 sem svar við fyrirspurn Vilhjálms. Ég varðveitti tölvupóstinn og viðhengin við hann.Í tölvupóstinum tek ég fram að Evrópusambandið hafi enga opinbera skoðun á því hver yrði hugsanlega niðurstaða hugsanlegra aðildarviðræðna við Ísland um sjávarútveg og því vilji ég ekki tjá mig um þá spurningu sem upplýsingafulltrúi framkvæmdastjórnar ESB. Hins vegar geti ég sent honum mínar persónulegu vangaveltur um þessa mikilvægu spurningu.Orðréttur texti tölvupóstsins er eftirfarandi:

„Thar sem eg get adeins skrifad a "skollotri" islensku i frjalsum texta sendi eg ther skilabod i Word skjali (villi.doc). Athugadu ad ESB hefur enga skodun a hugsanlegri adildarumsokn fra Islendingum og tjair sig ekki um hugsanlega nidurstodu hugsanlegra samningavidraedna vegna hugsanlegrar umsoknar! Thetta eru thvi personulegar paelingar minar."

Með tölvupóstinum sendi ég fjögur viðhengi: Bréf frá mér (villi.doc) þar sem ég gerði grein fyrir helstu hugmyndum mínum um efnið (2 blaðsíður), fyrirlestur sem Úlfar Hauksson skrifaði og flutti um svipað leiti í Brussel (11 blaðsíður), kafli sem ég skrifaði um samvinnu Íslands og ESB og var gefin út í bók (23 blaðsíður) og grein sem ég skrifaði um sjávarútvegsstefnu ESB í Morgunblaðið 27. september 1996 (2 blaðsíður).Í bréfi mínu til Vilhjálms gerði ég grein fyrir hverju viðhengi fyrir sig. Þar segir:

„Meðfylgjandi er fyrirlestur sem Úlfar Hauksson hélt fyrir skömmu um mögulega aðild Íslands að sjávarútvegsstefnu ESB á fundi í Brussel og ennfremur eldri grein sem ég skrifaði um sama mál. Læt að gamni einnig fylgja með smá kafla sem ég skrifaði um samskipti Íslands og ESB í bók sem Iðntæknistofnun gaf út seint á síðasta ári. Eins og þú sérð, þá erum við Úlfar efnislega sammála eftir athuganir okkar en ég vil þó leggja ríka áherslu á að aðildarviðræður eru pólitískt ferli sem ræðst af mörgum þáttum og niðurstaða er ekki gefin fyrirfram..."

Ennfremur segir í bréfinu:

Ef þú hefur fengið ritgerðina hans Úlfars á bókasafninu hefur þú ágætis yfirlit yfir helstu rök fyrir því að Íslendingar ættu að fá viðunandi lausn í sjávarútvegi..."

Ástæða þess að ég hafði fyrirlestur Úlfars undir höndum er sú að ég var Úlfari einnig innan handar um öflun heimilda og við áttum í fræðilegum samræðum um efnið.Í tölvupósti mínum til Vilhjálms kemur hvergi fram að efni hans væri Vilhjálmi til „frjálsra afnota", eins og Vilhjálmur heldur fram í Morgunblaðinu 21. september sl.. Þegar Vilhjálmur hringdi til að þakka mér fyrir sendinguna sagði ég aðspurður að hann gæti að sjálfsögðu stuðst við og nýtt persónulegar vangaveltur mínar ef honum þættu þær skynsamlegar. Sú staðhæfing Vilhjálms að ég gæfi honum þar með heimild til að „nota að vild" fyrirlestur Úlfar Haukssonar er úr lausu lofti gripin. Í bréfi mínu til Vilhjálms stendur svart á hvítu hvaðan fyrirlesturinn kemur.Eftir að mál Vilhjálms H. Vilhjálmssonar kom upp og fór til umfjöllunar lagadeildar Háskóla Íslands sendi ég (4. september), með samþykki Vilhjálms, afrit af tölvupóstinum og viðhengjum hans til lagadeildarinnar."

Aðalsteinn Leifsson 

Innlent | Morgunblaðið | 26.9.2001 | 05:55

""Alrangar fullyrðingar"

Páll Sigurðsson, forseti lagadeildar Háskóla Íslands, segir þann hluta yfirlýsingar Vilhjálms H. Vilhjálmssonar sem snýr að sjálfum sér og störfum lagadeildar alrangan."Málið er afgreitt frá lagadeild og ég hef ekkert annað um það að segja. Vilhjálmur getur áfrýjað úrskurði lagadeildar til háskólaráðs sem er æðsti aðili innan háskólans en geri hann það ekki stendur úrskurður lagadeildar," sagði Páll.Vilhjálmur, sem lagadeild Háskóla Íslands svipti í síðustu viku lærdómstitli lögfræðings með því að ógilda kandídatsritgerð hans, segir að aðeins umsjónarkennari og prófdómari geti afturkallað einkunn hans."Þessar fullyrðingar Vilhjálms eru einfaldlega alrangar, lagadeild úrskurðar um mál af þessu tagi. Það var mikil vinna lögð í úrskurðinn innan lagadeildarinnar og svona ákvörðun hefði aldrei verið tekin án þess að hún væri mjög vel rökstudd," sagði Páll og áréttaði að mál Vilhjálms væri einstakt innan deildarinnar og í raun alls háskólans þar sem sambærileg mál hefðu ekki komið upp áður.Spurður hvort menn innan háskólans velti vöngum yfir því hver sé ábyrgð leiðbeinanda og prófdómara segir Páll að stjórnsýslumálið snúist um Vilhjálm en málið hafi vissulega vakið upp mikla umræðu meðal háskólaprófessora um einkunnagjöf og slíkt en vildi að öðru leyti ekki tjá sig um hlut umsjónarkennara og prófdómara. "
mbl.is Ný bankaráð skipuð
Tenging við þessa frétt hefur verið rofin vegna kvartana.

ER HÉR UM AÐ RÆÐA TRÚVERÐUGA FRÁSÖGN ? ? ÖLLUM ÖÐRUM UM AÐ KENNA - MAN EINHVER EFTIR HAFSKIP ?? ÞAR VAR GJALDÞROTIÐ SAGT ÖLLUM ÖÐRUM UM AÐ KENNA ÞÓ SVO AÐ SKÝRSLA STJÓRNENDA FYRIR SKIPTARÉTTI REYKJAVÍKUR GEFI EKKI NEITT SLÍKT Í SKYN NEMA SÍÐUR SÉ !

Predikarinn birtir hér viðtal ofurblaðamannsins Agnesar Bragadóttur við Björgólf Guðmundsson úr sunnudagsútgáfu Morgunblaðsins.. Viðtalið er stórfróðlegt fyrir kannski margra hluta sakir, en þá helsta að ófarnaður Björgólfs um áratugina er öllum mögulegum öðrum að kenna heldur en honum sjálfum. Er hann lagður í einelti eða hvað ? ? ? Dæmi hver fyrir sig.

 

Mín erfiðasta reynsla 

Eftir Agnesi Bragadóttur

Agnes Bragadóttiragnes@mbl.is

"Björgólfur Guðmundsson hefur á undanförnum fimm til sex árum verið einn af forystumönnum þessa þjóðfélags, sannkallaður máttarstólpi, það fer ekkert á milli mála, þótt hann hafi ekki verið einn af stjórnmálaleiðtogum okkar. Hann hefur markað sér sinn sess sem leiðandi afl á sviði samfélagsmála, menningar og lista, auk þess sem hann hefur verið öflugur leiðtogi á sviði íþrótta, ekki síst knattspyrnu, bæði hér á landi og í Bretlandi. Allar götur frá því að Björgólfur keypti ráðandi hlut í Landsbankanum við einkavæðinguna, ásamt syni sínum Björgólfi Thor og Magnúsi Þorsteinssyni, hefur hann verið opinber persóna, sem gjörvöll þjóðin hefur fylgst með. Líkja má endurkomu Björgólfs í íslenskt athafnalíf við fuglinn Fönix, sem reis úr öskunni. Hann og þeir feðgar báðir hafa þessi ár verið umdeildir, en þó hafa þeir líklega verið fleiri, sem samglöddust þeim, á meðan allt lék í lyndi.

Björgólfur féllst á að ræða málefni Landsbankans, eignastöðu sína, hvað var gert rétt og hvað var gert rangt, ábyrgðina á því að svo fór sem fór og fleira, í samtali við Morgunblaðið.

– Björgólfur. Nú eru aðeins sex ár liðin frá því bankarnir voru einkavæddir. Varla gerðir þú þér í hugarlund að þú ættir eftir að standa í þessum sporum, svo fáum árum eftir einkavæðingu. Hvernig upplifir þú það hrun sem við erum nú að ganga í gegnum?

Björgólfur 1„Þetta er vitanlega erfitt fyrir alla og einnig fyrir mig. Þetta hefur verið það verkefni sem ég hef helgað tíma minn síðustu sex árin. Ég hef haft afskaplega gaman af þessari vinnu, sérstaklega með fólkinu, sem hefur byggt upp Landsbankann með okkur.

Þar er mikið af ungu, vel menntuðu og hæfileikaríku fólki sem hefur verið einstaklega skemmtilegt og gefandi að vinna með. Ég held að ekki nokkur lifandi maður hafi séð fyrir, að þær alþjóðlegu hamfarir sem hafa riðið yfir efnahags- og fjármálalíf heimsins, yrðu af þeirri stærðargráðu, sem nú er komið á daginn að er staðreynd. Þó svo að við teljum að við á Íslandi höfum lent illa í því, þá er þetta engu að síður afleiðing af hlutum sem hafa verið að gerast um heim allan.

Auðvitað er ég fyrst og fremst áhyggjufullur yfir því sem er að gerast hér heima. Mér persónulega líður illa yfir því sem hefur gerst og ég tek fulla ábyrgð á því sem ég hef gert. Það vil ég að liggi ljóst fyrir, í upphafi okkar samtals.

Samt sem áður vorum við fram á seinasta dag sannfærðir um að við værum að gera góða hluti. Ég ætla ekki að draga neina dul á að það voru viss hættumerki á lofti, sem við vorum í samstarfi við aðra að reyna að taka á. Ég fullyrði á hinn bóginn að við vorum hvorki óvarkárir né ábyrgðarlausir í störfum okkar og ákvarðanatöku og ég tek alls ekki undir staðhæfingar í þá veru að við höfum ekki sinnt okkar hlutverki sem skyldi.

Mér finnst líka rétt að árétta í upphafi að það eru engin fyrirtæki, hvorki hérlendis né erlendis sem eru undir jafnmiklu og ströngu eftirliti og fjármálastofnanir og þar með taldir bankar, að sjálfsögðu.“

 

Erfiðasta sem ég hef lent í

– Þú hefur áður séð hann svartan og lent í ómældum hremmingum. Er þetta með því svartara sem þú hefur séð, eða kemst eitthvað í líkingu við ástandið nú í minningunni hjá þér?

„Nei, það kemst ekkert í líkingu við þetta. Það er rétt hjá þér, að ég og fjölskylda mín höfum gengið í gegnum mikla erfiðleika, sem mér dettur ekki í hug eitt andartak að gera lítið úr, en þetta er það erfiðasta sem ég hef lent í vegna þess að það er öll þjóðin sem á í hlut og líður fyrir það hvernig málum er komið.

Björgólfur 4Þessar hamfarir virka eiginlega á þjóðina eins og eldgosið í Vestmannaeyjum virkaði á Vestmannaeyinga á sínum tíma. Það voru náttúruhamfarir á einni nóttu sem gerðu það að verkum að fólk á einni eyju flúði til lands, nánast án þess að vita hvað hafði dunið yfir það. Þetta eru alþjóðlegar efnahagslegar hamfarir af manna völdum.

Við skulum þó minnast þess að askan féll til jarðar í Vestmannaeyjum og Vestmannaeyingar sneru aftur heim og byggðu upp á nýjan leik. Og ég veit að sú verður einnig raunin hjá okkur Íslendingum, í kjölfar þessa áfalls.“

– Þú hefur verið formaður bankaráðs Landsbankans frá því að bankinn var einkavæddur. Þú hefur reynslu í viðskiptum af margvíslegum toga. Hvernig gat það gerst að ekki var farið varlegar í hlutina, en nú hefur komið á daginn að gert var?

Hvað olli því að þú stoppaðir ekki af eitthvað sem þú hugsanlega taldir vera tóma vitleysu? Hver er þín ábyrgð sem einn af aðaleigendum Landsbankans og stjórnarformaður bankans?

Björgólfur er þögull um stund, alvarlegur í bragði, lítur svo á mig yfir gleraugun, hummar og segir hvass: „Já, ég heyri að þú spyrð eins og vandinn sé bara Landsbankans! Þetta er alþjóðlegur vandi, en hann er vissulega meiri hér heima en víðast hvar annars staðar, af mörgum ólíkum ástæðum.

Starf bankaráðs og formanns bankaráðs er að fylgjast með starfi bankans. Það höfum við gert með því að fá skýrslur frá endurskoðendum, frá fjármálaeftirlitum, bæði hér heima og erlendis. Með okkur hefur verið fylgst af mjög mörgum greiningardeildum í erlendum bönkum, það eru alþjóðafyrirtæki sem meta og dæma banka, bæði Moody's og Fitch og við í bankaráði Landsbankans höfum starfað samkvæmt álitsgerðum, greiningum og mati þessara aðila.

Við höfum fengið einkunnir frá þessum fyrirtækjum sem bæði hafa verið í meðallagi og ágætar, allt eftir stöðunni hverju sinni, en það hefur aldrei neitt komið upp á yfirborðið, sem benti til þess að þetta gæti gerst.

Við höfum alltaf starfað samkvæmt öllum reglugerðum sem okkur bar að starfa eftir. Þann 30. september sl. lá fyrir í bankanum hjá okkur að við áttum eignir umfram skuldir. Við höfum alltaf átt meiri eignir en skuldir og þess vegna hef ég, sem bankaráðsformaður, fylgst með og gætt þess í hvívetna að við störfuðum samkvæmt þeim reglum sem okkur bar. Ég má ekki skipta mér af einstökum viðskiptavinum, allar viðskiptalegar ákvarðanir eru teknar af bankastjórum. Það er einfaldlega óheimilt að bankaráð og formaður þess séu með puttana í slíku, en við höfum þó alltaf séð samkvæmt yfirlitum, sem við höfum fengið í hendur með reglulegu millibili, hver þróunin var.

Auðvitað hef ég haft miklar áhyggjur af þróuninni og sérstaklega því hvernig allt þróaðist á versta veg síðasta mánuðinn sem bankaráðið starfaði.

En þú snýrð ekki við óheillavænlegri þróun heils banka á einum degi og ég bendi til dæmis á, að bankinn hefur minnkað í evrum talið á þessu ári frá fyrra ári. Það er því óréttmæt gagnrýni að halda því fram að við höfum ekki fylgst með því hvað var að gerast.“

 

Sáu vandann ekki fyrir

Björgólfur 5– En er þessi einkunnagjöf og mat frá matsfyrirtækjum og erlendum greiningardeildum ekki bara með þeim hætti, að það er ekkert á slíku byggjandi, þegar allt fer andskotans til?

„Ja, það má vera. Þetta eru sömu matsfyrirtækin sem dæma banka og lánastofnanir um allan heim og ef þú skoðar heiminn í dag þá er í hverju einasta landi sama vandamálið á ferð og hér.

Ríkisstjórnir allra landa hafa verið að bregðast við og hjálpa til. Þær hafa sett milljarða á milljarða ofan, hvort sem er í pundum, dollurum eða evrum inn í fjármálastofnanir síns heimalands, til þess að gera það sem þeim er fært, til þess að koma í veg fyrir hrun fjármálakerfisins, vegna þess að upp hafa komið stórfelld vandamál sem matsfyrirtækin sáu ekki fyrir og áttuðu sig ekki á í tíma. Þau sáu ekki fyrir þann gífurlega vanda sem beið handan við hornið.

Sérstaða okkar Íslendinga er sú og um leið okkar stærsta vandamál, að við getum ekki borgað útlendingum í íslenskum krónum. Við lifum á erlendum gjaldeyri. Við áttum hann ekki, fengum hann ekki og gátum ekki greitt með íslensku krónunni.“

– Ef það er rétt sem haldið hefur verið fram, m.a. af fyrrverandi bankastjórum viðskiptabankanna þriggja, að bakland íslensku bankanna hafi reynst ónýtt, var þá ekki enn ríkari ástæða til þess að fara sér hægar?

Í ljósi þess sem gerst hefur, liggur það ekki fyrir að íslensku bankarnir, þar á meðal Landsbankinn, fóru sér allt of geyst og uxu of hratt?

 

Krónan stærsta vandamálið

Aftur er Björgólfur hljóður um stund, segir í lágum hljóðum, eins og hann sé bara að tala við sjálfan sig: „Já, jahá“, en heldur svo ákveðinn áfram: „Ákvörðun okkar var sú að Landsbankinn yrði alþjóðlegur banki. Okkur gekk mjög vel, það voru góðir og hagfelldir tímar. Við höfðum á þessum tíma nægt eigið fé, við höfðum mikinn aðgang að erlendu lánsfé á góðum kjörum og við uxum því hratt.

En þó að við höfum vaxið hratt, þá átti sá öri vöxtur sér stað fyrir opnum tjöldum og það gerðist ekkert hjá okkur án þess að Seðlabankinn og eftirlitsaðilar fylgdust grannt með.

Við vorum í góðri trú að við værum að gera góða hluti. Það var engu leynt, það var farið að öllum lögum. Ég endurtek bara það sem ég sagði áðan. Stóra vandamálið var það, að Ísland átti engan gjaldeyri. Ísland hefur aldrei átt nægan gjaldeyri. Við höfum bara eytt um efni fram. Eytt meira en við höfum aflað.

Björgólfur 3Stjórnvöld í þessu landi hafa aldrei upplifað betri tíma en einmitt góðæri undanfarinna ára. Það á jafnt við um ríkið og sveitarfélögin á Íslandi. Ég held því, þegar grannt er skoðað, að við öll höfum gleymt okkur í góðærinu og ekki sést fyrir, ekki síður ráðamenn en menn í viðskiptum og einstaklingar.

Ég nefni bara eitt dæmi, sem mér finnst nú hafa farið heldur lítið fyrir í umræðunni undanfarnar vikur, en það eru hin svokölluðu jöklabréf. Hér eru búin að vera í umferð undanfarin misseri og ár innlán frá útlöndum í formi jöklabréfa upp á 600 til 700 milljarða króna.

Það hefur verið margbent á hversu hættuleg jöklabréfin eru. Við erum að greiða af jöklabréfunum hæstu mögulega vexti, þannig að Íslendingar hafa verið að greiða útlendingum meira en 10% vaxtamun, sem nemur 60 til 70 milljörðum króna á ári. Ef ég man rétt, þá fer sú upphæð langleiðina í að vera hin sama og þjóðarbúið fær fyrir útflutning sjávarafurða á ári.

Af hverju? kunna menn að spyrja. Jú, vegna þess að með útgáfu jöklabréfanna fékkst gjaldeyrir inn í þjóðarbúskapinn. Gjaldeyrir sem hélt gengi íslensku krónunnar allt of sterku og þar af leiðandi gengisvísitölunni niðri. Þess vegna erum við nú að mæta skyndilegu höggi, sem hefði, undir eðlilegum kringumstæðum, átt að dreifast á allt þjóðfélagið á mun lengri tíma.

Á mannamáli heitir þetta, að í umferð var svo mikið af peningum, til þess að við gætum haldið áfram frjálsum viðskiptum við útlönd, að við fluttum inn vöru á röngu virði. Krónan var rangt skráð og alltof sterk og þess vegna rann kaupæði á þjóðina.

Það sem er núna að gerast, eru m.a. timburmennirnir vegna þessa háttalags. Þetta vissu stjórnvöld og Seðlabankinn auðvitað allan tímann og því gengur það ekkert upp hjá þeim í dag, að halda því fram að allt sem úrskeiðis hefur farið sé bönkunum að kenna. Það er auðvitað spurning hvort það var ekki m.a. vegna jöklabréfanna sem við gátum ekki lækkað vaxtastigið hér á landi, sem hefur um langt skeið verið að drepa íslenskt atvinnulíf og einstaklinga.“

 

Hlutverk bankaráðs

– Var það virkilega svo, að bankaráð Landsbankans mótaði þá stefnu að lána til útrásarfyrirtækjanna íslensku bara eins og forsvarsmenn þeirra óskuðu?

Hafðir þú aldrei neinar efasemdir varðandi þessa miklu skuldsetningu íslenskra útrásarfyrirtækja í íslenskum bönkum, einkum Landsbanka og Kaupþingi? Hringdu aldrei neinar aðvörunarbjöllur í huga þér, þegar þú sást hversu mikil skuldsetningin var orðin?

„Eins og ég sagði áðan, þá tókum við í upphafi stefnuna á að gera Landsbankann að alþjóðlegum banka. Við höfum aldrei hvikað frá þeirri stefnu og ég tel enn í dag, að hún hafi verið rétt. Þess vegna vorum við bæði að sækjast eftir innlánum og útlánum erlendis.

Bankaráð má auðvitað ekki skipta sér af einstökum fyrirtækjum, einstaklingum eða viðskiptum innan bankans eða blanda sér með nokkrum hætti inn í daglegan rekstur bankans. Það er bankastjóranna.

Okkar hlutverk í bankaráðinu var að hafa eftirlit með því að menn væru innan þeirra marka, sem reglur sögðu til um. Það hlutverk ræktum við svikalaust.“

– Er ekki augljóst, svona eftir á að hyggja, að Landsbankinn var ansi sveigjanlegur gagnvart sumum skuldunautum, þegar tryggingar voru annars vegar?

„Ja, það má vera. Við töldum að svo væri ekki. Það var reglulega og margoft yfir þetta farið af utanaðkomandi aðilum. Á þriggja mánaða fresti var gerð yfirgripsmikil úttekt á öllum þessum málum og þess á milli voru minni úttektir stöðugt gerðar. Moody's og Fitch fóru yfir þetta reglulega og endurskoðendur og endurskoðunarnefnd Landsbankans voru sífellt að fylgja því eftir að reglum væri fylgt. Við trúðum því að það væri gert og það er eini mælikvarðinn sem við í bankaráðinu höfðum til þess að gæta þess að allt væri unnið samkvæmt gildandi lögum og reglum.“

 

Fáir og stórir viðskiptavinir

Framkvæmdastjórn Hafskipa,  Jón Hákon Magnússon, Björgólfur Guðmundsson, Ragnar Kjartansson og Páll Bragi Kristjónsson– Þú hefur engar efasemdir í þá veru, að bankastjórnin og bankastjórar hafi kannski verið full-eftirlátir og sveigjanlegir gagnvart einstökum viðskiptavinum?

„Ég hef ekki ástæðu til að ætla það, en ég vil kannski benda á, að eitt af þeim vandamálum, sem við áttum við að glíma, var það, hversu fáir en stórir íslenskir aðilar það voru í raun og veru, sem voru í fjárfestingum og með starfsemi erlendis. Auðvitað vorum við að lána erlendum aðilum líka, en sjónirnar beinast nú aðallega að íslenskum aðilum, sem voru að kaupa alþjóðleg fyrirtæki.

Yfirleitt var það svo, að við vorum ekki einir um slíka fjármögnun, því langoftast var um sambankalán að ræða þar sem við, í félagi við erlenda banka, stóðum að lánveitingum til Íslendinga sem voru að kaupa fyrirtæki og annað erlendis.“

– Er það ekki staðreynd að erlend útlán íslensku viðskiptabankanna voru að megninu til veitt til íslenskra útrásarfyrirtækja, sem voru í landvinningum erlendis?

„Ég hef ekki nákvæmar tölur yfir það, en vitanlega var stór hluti lánveitinga okkar til þeirra. Þetta eru viðskiptavinir okkar hér á landi, þannig að það segir sig sjálft, að þótt við höfum haft ákveðinn hóp alþjóðlegra viðskiptavina, þá eru þetta aðalviðskiptavinir okkar, rétt eins og dönsk fyrirtæki, hvar sem þau eru í heiminum, eru aðalviðskiptavinir danskra banka.“

– Hvað var svona mikilvægt, að þínu mati, fyrir íslensku þjóðina að Íslendingar eignuðust hundruð tískuverslana í London, fasteignafélög um allan heim, matvöru-, skartgripa-, heilsu- og leikfangakeðjur og stórmarkaði í útlöndum og guð má vita hvað, með gríðarlegri skuldsetningu í bönkunum hér á landi? Hverju var íslenskt þjóðfélag bættara með þessari svonefndu útrás?

„Vitanlega gerðum við ekki upp á milli viðskiptavina, eftir því í hvers konar fyrirtækjum eða rekstri þeir vildu fjárfesta. Skuldsetningin á bak við útrásina var bæði innlend og erlend. Menn voru að kaupa eignir með skuldum og eigið fé að auki.

Ég held að hvergi í heiminum byggist bankastarfsemi á slíkri mismunun. Ef viðskiptaáætlunin sem lögð var til grundvallar við lánsumsókn var metin af sérfróðum starfsmönnum Landsbankans á þann veg, að hún væri í lagi og stæðist þær kröfur, sem varð að gera til arðsemisútreikninga og þess háttar, þá nægði það að sjálfsögðu. Það var ekki og er ekki hlutverk bankans að gera upp á milli atvinnugreina. Auðvitað sáu menn fram á endurgreiðslu lána og að eftir sætu eignir í útlöndum og það hefði verið til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag.“

– Björgólfur, hefur þessi lánastarfsemi íslenku bankanna einhverju máli skipt fyrir íslenskt þjóðfélag? Höfum við Íslendingar eitthvað hagnast á útrás víkinganna í útlöndum?

„Enn einu sinni, Agnes. Við litum á okkur sem alþjóðlegan banka og mér finnst þú hugsa þetta bæði smátt og þröngt. Auðvitað hefur þetta skilað okkur miklum tekjum inn í íslenskt þjóðfélag, bæði í formi skatta og launatekna, og mörg hundruð ungra manna hafa fengið alþjóðlega reynslu sem mun koma þjóðinni að gagni á komandi árum. Heimurinn er alþjóðlegur í dag, og við verðum að taka þátt í honum sem slíkum.

Það getur vel verið, þegar við horfum nú um öxl, að við getum spurt spurningarinnar með nokkrum rétti: Hvaða máli skipti þetta fyrir íslenskt þjóðfélag? Hvaða máli skiptir það fyrir íslenskt þjóðfélag að eiga fyrirtæki sem er í flutningastarfsemi, fyrirtæki sem er í verslanarekstri, fyrirtæki sem er þess vegna í tómstundaiðnaði eða skemmtanaiðnaðinum? Það eru kannski slík fyrirtæki sem ganga best í dag.

Ég fæ ekki séð að það eigi að vera í verkahring banka að velja til hvers konar fyrirtækja eigi að lána peninga og meta hvað sé þjóðfélagslega hagkvæmt að lána út á og hvað ekki. Ég veit ekkert hvers konar lánastarfsemi er þjóðfélagslega hagkvæmari en önnur. Samkvæmt mínum bókum er þjóðfélagslega hagkvæmt að lána til starfsemi sem gefur af sér tekjur og skilar til baka ávinningnum inn í þjóðfélagið.“

– Björgólfur, ég skil hvað þú ert að segja en engu að síður er ég að spyrja þig þessarar spurningar vegna þess að frá því að hin svokallaða útrás íslenskra fyrirtækja hófst, þá hefur alltaf verið látið að því liggja, sérstaklega á hátíðis- og tyllistundum, hversu gríðarlega miklu máli útrásin skipti fyrir íslenskt þjóðfélag og hver ávinningurinn af henni væri fyrir okkur, Jónana og Gunnurnar. Svo sit ég hér og ræði við þig í dag, og spyr aftur: Björgólfur, hver er ávinningurinn fyrir íslenskt þjóðfélag af útrásinni?

Ekki er laust við að það gæti talsverðrar óþolinmæði hjá Björgólfi, hann dæsir og segir svo: „Já, það komu tekjur, bæði beint og óbeint. Það er í dag talað í niðrandi tón um svonefnda útrásarvíkinga. Fyrst vil ég nefna allt þetta unga, vel menntaða og hæfileikaríka fólk, sem fékk vinnu í tengslum við útrásina, bæði í bönkunum og hjá útrásarfyrirtækjunum. Það er ómetanlegur auður fólginn í þessu fólki, auður sem á eftir að skila sér aftur margfalt til samfélagsins.“

Hafskip– Ertu ekki að tala um unga fólkið, sem þegar er orðið atvinnulaust eða um það bil að missa vinnuna?

„Aftur misskilur þú hlutina. Þetta unga framsækna fólk kann að missa atvinnuna nú um stundarsakir, en þetta sama fólk býr til nýja atvinnu, um það er ég sannfærður. Þú getur ekkert gengið út frá því sem gefnu, um leið og þú ert kominn á vinnumarkaðinn, að þú hafir örugga atvinnu allt þitt líf. Því miður er ekkert slíkt öryggi fyrir hendi, eða á ég kannski að segja sem betur fer?

Stundum verður þú að koma með eitthvað sjálfur. Það er einmitt eitt af því sem er svo heillandi við þetta flókna fyrirbæri, lífið sjálft, að þegar einn gluggi lokast þá opnast þrír nýir. Það er gæfan í þessu og þetta unga fólk mun opna nýja glugga, því lofa ég.

Hvað varðar beinar tekjur til þjóðfélagsins af útrásinni títtnefndu, sem þú ert að spyrja um, þá ætla ég að láta nægja að nefna eitt dæmi, sem er nærtækt fyrir mig að nefna, en það er Björgólfur Thor, sonur minn, sem er talinn í hópi útrásarvíkinganna. Hann hefur búið í 21 ár í útlöndum. Hann hefur komið hingað til lands með ákveðnar fjárfestingar og ég veit ekki betur en að þau fyrirtæki, sem íslensku bankarnir og hann fjárfestu saman í, hafi skilað hundruðum milljarða inn í þjóðarbúið, hvort sem það er Actavis, símafélög í Tékklandi og Búlgaríu eða önnur félög sem hann hefur verið í forsvari fyrir.

Svo verða aðrir að svara fyrir sig. Björgólfur Thor lítur auðvitað á sig sem erlendan fjárfesti, sem hefur með fjárfestingum sínum erlendis skilað miklum tekjum í íslenska þjóðarbúið.

Við í Landsbankanum sögðum strax í upphafi: Þjóðfélagið okkar er allt of einhæft og við þurfum að renna fleiri stoðum undir efnahags- og atvinnulíf Íslendinga. Bankarnir sáu tækifæri til þess að verða alþjóðlegir og verða þar með ein af mikilvægum stoðum nútíma íslensks samfélags.

Ekki gleyma því heldur, Agnes Bragadóttir, að til þessa var hvatt mjög eindregið af stjórnvöldum. Það voru stofnaðar sérstakar nefndir til þess að koma með tillögur um það hvernig við gætum vaxið og dafnað á alþjóðlegum markaði. Það þýðir ekkert að halda því fram í dag, að við höfum gert allt sem við höfum gert í einhverri allsherjar launung og einangrun.

Stuðning og hvatningu stjórnvalda fengum við auðvitað m.a. vegna þess að þær tekjur sem bankarnir sköpuðu skiptu gríðarlega miklu máli fyrir íslenskt þjóðfélag. Tekjur sem við greiddum til samfélagsins og enginn virðist muna eftir í dag.

Þessi erlenda starfsemi okkar þýddi líka, að við vorum að taka peningana heim til Íslands. Innlánin á Icesave-reikningunum hafa ekki bara verið notuð í útlán erlendis. Peningarnir frá Icesave eru hér um allt þjóðfélagið. Af hverju heldur þú að ríkið standi svona vel? Það er m.a. vegna þess, að tekjur af þessum lánum og skatttekjur frá bönkunum hafa gert ríkinu fært að greiða niður skuldir ríkissjóðs. Það er meginástæðan fyrir því að ríkissjóður er skuldlaus. Hún er ekki sú, að það hafi verið svona óskaplega góð stjórn á ríkisfjármálum, því ár hvert eyddi hvert einasta ráðuneyti langt umfram heimilaðar fjárveitingar samkvæmt fjárlögum, en það var einfaldlega hægt vegna þess að það voru nógir peningar til.

Af hverju heldur þú að sveitarfélögunum gangi svona vel, þau standi svona vel og séu búin að framkvæma svo óhemju mikið á undanförnum árum? Það er ekki síst vegna þess, að við gátum útvegað þeim lánsfé á undanförnum árum í allar þær framkvæmdir sem þau vildu ráðast í, m.a. með fjármunum frá innlánunum í Icesave. Þess vegna gátu allir keypt það sem þeir vildu.

Actavis   2Hér voru nægir peningar, en svo vantaði gjaldeyri. Það sem ríkið átti að sjá um var að halda efnahagslífinu í lagi.“

 

Kaupæði rann á Íslendinga

„Það keyptu allir allt sem þeim datt í hug. Það var bara hugarfarið, hvort sem menn sætta sig við það nú eða ekki. Það þýðir ekkert að segja núna: Þið eruð bara vitleysingar. Þú veist ósköp vel, að kaupæðið sem rann á okkur Íslendinga var óskaplegt og ég hygg að þar séu fáir undanskildir. Jeppar voru keyptir í hundraða vís, sumarhús sömuleiðis og hjólhýsi, svo dæmi séu nefnd, að nú ekki sé talað um alla flatskjáina, raftækin og hvað eina. Íslenskt þjóðfélag gjörbreyttist ótrúlega hratt, ekki síst vegna þess að við gátum útvegað þessa peninga sem ríkið, sveitarfélög, fyrirtæki, félagasamtök og einstaklingar nutu svo góðs af.“

– Icesave-reikningarnir eru það sem þið í Landsbankanum hafið verið hvað harðast gagnrýndir fyrir. Menn spyrja í dag hvers vegna í ósköpunum Landsbankinn hafi tekið þá ákvörðun að gefa út óútfylltan tékka sem á endanum gæti fallið á Íslendinga, sem nú virðist vera að verða raunin. Fjármálaeftirlit beggja landa, Íslands og Bretlands, voru fyrir margt löngu farin að atast í ykkur og gera athugasemdir. Hvers vegna hafðist Landsbankinn ekkert að, þrátt fyrir athugasemdir fjármálaeftirlitanna?

„Þetta er eins rangt og hugsast getur. Svo virðist sem öll vandamálin sem blasa við þjóðinni í dag eigi að eiga uppruna sinn í einu máli, stofnun Icesave-reikninganna, en ég held að þeir séu um 10% af erlendum lánum bankanna. Okkur var hælt óspart af öllum erlendum aðilum fyrir að vera svo forsjálir að dreifa áhættunni af lánsfé með þeim hætti sem við gerðum, með stofnun Icesave. Það var ekki þannig að það væru bara tveir til þrír stórir erlendir bankar sem lánuðu okkur, heldur bjuggum við okkur til stóran viðskiptamannahóp erlendis, sem var með minni inneignir. Þess vegna var lengi talað um að Landsbankinn stæði best hvað þetta varðaði.

Við höfum allan tímann verið undir eftirliti Fjármálaeftirlitsins og annarra, í þessu sem öðru. Við erum búnir að vera að vinna með þeim að því hvernig við ættum að haga þessu. Vissulega má til sanns vegar færa, að við hefðum átt að stefna að því fyrr en við gerðum, að fara með starfsemina í Bretlandi í dótturfélag. Við vorum að vinna í því svo mánuðum skipti, í samstarfi við Fjármálaeftirlitið hér heima og við fjármálaeftirlit Bretlands. Fjármálaeftirlitið í Bretlandi gerði kröfu um það að við færðum mikið af eignum, sem við áttum, yfir til Bretlands, til þess að styðja við Icesave-reikningana.

Við vorum í samningum við þá og Fjármálaeftirlitið hér heima var að vinna með okkur í því hvernig við ættum að semja um slíkar eignafærslur, bæði við Bretland og Holland. Það að flytja mikið af eignum mjög hratt yfir til Bretlands gat verið hættuleg aðgerð fyrir okkur í Landsbankanum, því við það þurftum við meðal annars að semja um breytta skilmála gagnvart öðrum lánardrottnum okkar og við þurftum að fara mjög varlega í sakirnar svo við fengjum ekki verri kjör eða gjaldfellingu lána í kjölfar slíkra breytinga.

En við vorum mjög langt komnir með að semja við Bretana og hefðum ekki þurft nema svona viku í viðbót, þegar aðgerðir gegn íslenskum bönkum hófust.

ActavisÞað gerðist einfaldlega þannig að þegar Glitnir var tekinn, þá voru allar lánalínur og öll bankasambönd í einu vetfangi rifin af okkur Íslendingum. Þá gátum við ekki lifað lengur. Sú aðgerð, ein og sér, er sú hættulegasta og skaðlegasta sem framin hefur verið gagnvart íslensku þjóðfélagi. Ég held að menn hafi ekki gert sér grein fyrir því hversu alvarlegar afleiðingar slík aðgerð hefði á flókinn og viðkvæman rekstur banka, sem í eðli sínu er alþjóðlegur. Þetta var á sama tíma og allir seðlabankar heims kepptust við að hjálpa bankakerfum landa sinni.“

– Óttuðust þið aldrei að ef illa færi væruð þið að skuldsetja þjóðina upp á mörg hundruð milljarða marga áratugi fram í tímann, með því að ákveða að Íslendingar greiddu fyrir þessar bresku innistæður?

„Vitanlega hefur aldrei staðið til að skuldsetja íslensku þjóðina til framtíðar vegna Icesave-reikninganna og það verður ekki gert. Má ég benda á, að ríkið tók yfir allar eignir Landsbankans með lagasetningunni þann 6. október. Vissulega einnig skuldir hans, en ég er þess fullviss að ef rétt verður farið með þær eignir, þá duga þær fyrir Icesave-reikningunum og gott betur. Það má ekki heldur gleyma því að ríkið tók eignir allra bankanna yfir fyrir ekki neitt með lagasetningunni og þar eru mikil verðmæti. Ég tel það sjálfgefið að ríkið muni síðar selja þessar eignir aftur, að hluta eða öllu leyti, og þar með fær ríkið einnig tekjur. Það er því rangt að vera alltaf að klifa á því að þjóðin verði skuldsett til framtíðar vegna Icesave-reikninganna.

Má ekki alveg eins segja, að megnið af íslensku þjóðinni hafi verið að skuldsetja sig, þegar hún var að nota peningana, m.a. frá Icesave, á kolröngu gengi og eyða í allt sem við höfum eytt í á undanförnum árum?

Í hnotskurn er málið þetta, að því er varðar Icesave-reikningana. Það sérkennilega við þessa umræðu alla er að það er bara talað um skuldir. Það er aldrei talað um eignir. Ríkið tók með einu pennastriki allar eignir og skuldir af íslensku bönkunum. Um síðustu mánaðamót voru eignir í Landsbankanum vel umfram skuldir. Eignir bankanna verða verðminni með hverjum deginum sem líður, en það verkefni sem nú brennur á þeim sem um stjórnvölinn halda í nýju ríkisbönkunum er að tryggja að eignir dugi fyrir skuldum, þar með taldar skuldir vegna Icesave.

Þegar bankar loka, eins og ríkisstjórnir annarra þjóða sjá, þá eru afleiðingarnar slíkar að stórkostleg verðmæti tapast dag hvern. Ég fæ ekki séð að stjórnvöld hér á landi hafi gert sér nokkra grein fyrir því hvers konar hörmungum þau hrundu af stað, eða yfir höfuð rannsakað það á nokkurn hátt, hvaða afleiðingar það kæmi til með að hafa á fjárhag, efnahags- og atvinnulíf allra landsmanna, að taka Glitni með þeim hætti sem gert var. Því sú ákvörðun hratt af stað allri þeirri ömurlegu atburðarás sem síðan hefur verið í gangi dag hvern og sér ekki fyrir endann á.

Maður hefði nú gert sér í hugarlund að ríkisstjórnin væri með nákvæma áætlun um það hvernig hún hygðist láta vinna úr málum eftir að ríkið og Fjármálaeftirlitið höfðu yfirtekið bankana en því miður virðist svo alls ekki vera. Það finnst mér dapurlegt, að ekki sé meira sagt.

Ég fæ ekki heldur betur séð en fjölmiðlar þessa lands og ekki síst Morgunblaðið, séu bara í því að tala um allt hið neikvæða. Fjölmiðlarnir eru að tala um tapið, fyrirsjáanlegt atvinnuleysi og depurð. Þið eruð ekkert í því að tala um eignir bankanna, benda á að fara verði varlega með þær, passa upp á þær, svo að við eigum fyrir skuldum. Þarna finnst mér íslenskir fjölmiðlar hafa brugðist.“

– Er þetta nú alveg sanngjarnt? Síðasta sunnudag var fréttaskýring í Morgunblaðinu, þar sem það var m.a. tíundað að 30. júní sl. hefðu eignir íslensku viðskiptabankanna verið um 900 milljörðum króna meiri en skuldir þeirra.

„Ja, þetta er að vísu rétt hjá þér. En það er líka á eina staðnum sem ég hef séð slíkt og það hefur enginn, nákvæmlega enginn, notfært sér þær upplýsingar og öllum virðist standa á sama.

Ég fæ ekki betur séð, miðað við þá múgsefjun sem er verið að magna upp í þjóðfélaginu, að svona upplýsingar henti ekki öðrum fjölmiðlum. Fjölmiðlar, Morgunblaðið sem aðrir fjölmiðlar á Íslandi, eiga auðvitað að hafa það að keppikefli að koma réttum upplýsingum á framfæri, bæði jákvæðum og neikvæðum. Í þessu tilfelli upplýsingum um að það er algjört forgangsverkefni að verja eignir og greiða sem mest af skuldum Íslands erlendis.

Björgólfur 6Það þekkja það allir frá sínu eigin heimili, að það er ekki bara talað um skuldirnar, heldur er um það rætt hvað heimilið eigi mikið af eignum upp í skuldirnar eða hvort það eigi eignir umfram skuldir. Heimilið er ekkert annað en smækkuð mynd af samfélaginu í heild.“

 

Ég gæti grátið

– Fólkið á götunni spyr spurninga á borð við þessar: Við höfum tapað hlutafé okkar í Landsbankanum, við höfum tapað sparifé okkar í peningamarkaðssjóðum, við höfum tapað fjármunum í lífeyrissjóðum okkar og við höfum tapað peningum í séreignasparnaði og við og börnin okkar höfum verið skuldsett til framtíðar, bæði vegna Icesave-reikninganna og vegna þess að nú er verið að taka stórt alþjóðlegt gjaldeyrislán til þess að bjarga krónunni. Hverju hefur Björgólfur tapað? Hver er eignastaða hans?

„Það er rétt, að nú er verið að undirbúa að taka stórt alþjóðlegt lán til þess að bjarga krónunni. Krónunni sem hefur verið okkar helsta vandamál síðustu árin og er raunar aðalástæðan fyrir öllum okkar vandamálum, eða öllu heldur stjórn peningamála hér á Íslandi undanfarin ár, það er stóra málið.

Ég gæti grátið yfir því hvað margir eru að missa mikið á Íslandi í dag og segi það án þess að blygðast mín. En samt sem áður segi ég þetta, þegar þú talar um fjármuni sem eru að tapast í peningamarkaðssjóðunum, fé í lífeyrissjóðunum og séreignasparnaðinum: Eign lífeyrissjóðanna, séreignasjóðanna og hlutabréfaeignin hefur margfaldast í verði á síðustu árum. Fólk þarf einfaldlega að gera það upp, hversu mikla fjármuni það setti upphaflega í svona fjárfestingar og hversu mikið stendur eftir af upprunalegu fjárfestingunni. Eru ekki eftir meiri fjármunir, þrátt fyrir allt, en settir voru í slíka sjóði í upphafi?

Lífeyrissjóðir og allir þessir aðilar eru búnir að hagnast gífurlega á síðustu fimm til sex árum. Nú höfum við orðið fyrir höggi, en það þurrkar ekki allt út sem var lagt í sjóðina í upphafi. Það sem mér finnst grátlegast, er að fólk sem átti hlutafé í Landsbankanum og öðrum slíkum stofnunum hefur misst allt sitt vegna eins pennastriks. Eign þess var gerð að engu með setningu laganna þann 6. október sl.

Ég þekki það auðvitað sjálfur og hef tapað gríðarlegum verðmætum. Þetta er fólkið sem tapar og líka fólkið sem átti peninga í peningamarkaðssjóðunum, vegna þess að bankabréf í dag eru einskis virði.

Fram á seinasta dag í rekstri bankanna í einkaeign voru bréf í viðskiptabönkunum talin vera besta og öruggasta áhættufjárfesting sem nokkur maður gæti farið í. Það var í þeirri trú sem tugþúsundir Íslendinga fjárfestu í hlutabréfum í viðskiptabönkunum þremur.

Hvað mig persónulega varðar, þá var ég auðvitað talinn eiga mikið í mörgum fyrirtækjum og þar af leiðandi með miklar eignir. En ég skuldaði líka mikið. Sú skuld hefur auðvitað hækkað stórkostlega vegna gengisþróunar að undanförnu. Kannski má miða við að skuldir mínar hafi miðast við að evran kostaði 80 krónur, þegar til þeirra var stofnað og hún stendur núna í einum 150 krónum. Því er ljóst, að það er langt um liðið frá því að ég réð við að borga af skuldum mínum. Svo einfalt er það. Þetta þekkja og skilja allir sem eiga sitt eigið húsnæði og eru kannski með húsnæðislánið sitt í erlendri mynt. Svo bætist við að stýrivextir hafa verið yfir 15% og þá er vonlaust, bæði fyrir einstaklinga og fyrirtæki, að borga vexti, hvað þá að greiða niður lánin.

Ekki er þetta bankanum að kenna. Þetta er ekkert annað en stjórn efnahagsmála, sem ég ætla bara að leyfa mér að kalla óstjórn. Það þýðir ekkert fyrir stjórnmálamenn, Seðlabanka eða Fjármálaeftirlit að hlaupa upp til handa og fóta og benda á okkur og hrópa „Icesave! Icesave!“ til þess að bjarga sjálfum sér. Þeirra er ábyrgðin og hefur alltaf verið.“

 

Er í persónulegum ábyrgðum

– Átt þú ennþá mikið af eignum? Hverjar eru þær? Eru þær einkum í útlöndum? Hvað hyggst þú gera við þær eignir? Muntu selja þær og koma heim með fjármagn til þess að taka þátt í því með okkur hinum að byggja upp efnahags- og atvinnulíf hér á landi á nýjan leik?

„Ég er auðvitað með mikið af lánum hér, bæði í Landsbankanum og víðar, en einnig erlendis. Nær allar mínar skuldir eru með mínu persónulega veði. Mér er ekki kunnugt um hvort aðrir hafi gengið í miklar persónulegar ábyrgðir vegna félaga þar sem þeir eiga hlut. Ég skrifa sjálfur upp á mínar lántökur, þannig að það eru ekki bara hlutirnir sem ég á í ólíkum félögum sem eru að veði, heldur ég sjálfur. Í dag veit ég ekki hvernig ég stend, ekki frekar en svo margur annar.

Ég og aðrir erum að vinna í því en ég segi það hreinskilnislega, að ég veit ekki hvernig ég kem út úr slíku uppgjöri. Ég á ekkert von á því að það fari vel og get sagt það fullum fetum að það er allt undir hjá mér.

Ég skal nefna þér eitt dæmi til útskýringar. Við feðgarnir áttum í Landsbankanum í fyrra, í gegnum eignarhaldsfélag okkar Samson, eitthvað á bilinu 130 til 140 milljarða króna. Sú eign okkar í dag er upp á núll krónur. Hvernig á að ráða við slíkt?“

– Hvað segir þú um þá kröfu Björgvins G. Sigurðssonar, bankaráðherra, sem greint var frá í fjölmiðlum í gær, fimmtudag, að þið feðgar og aðrir íslenskir auðmenn seljið allar eigur ykkar erlendis, komið heim með fjármagnið og ráðist í enduruppbyggingu þjóðfélagsins með öðrum landsmönnum?

„Það er mikilvægt fyrir mann í hans stöðu að gæta tungu sinnar og vera varfærinn og samkvæmur sjálfum sér í öllum sínum gjörðum. Bankamálaráðherra er auðvitað eftirlitsaðili með starfsemi fjármálafyrirtækja. Það er líka mikilvægt að menn notfæri sér ekki í fjölmiðlum svona grafalvarlegt mál í pólitískum tilgangi. Þetta mál þarf að leysa af festu og einurð og allir eiga að gera sér grein fyrir sinni ábyrgð.“

– Hver er staða einstakra fyrirtækja þar sem þú ert stór hluthafi? Hvernig stendur Eimskip og hvað verður um þá ábyrgð sem þið feðgarnir ætluðuð persónulega að taka ykkur á herðar? Hvað með Icelandic?

Björgólf setur hljóðan við þessa spurningu, hann er dapur á svip, segir svo: „Ég hef haft mestan áhuga á íslensku samfélagi og nánast allar eigur mínar eru í íslenskum félögum. Hér heima hef ég reynt eftir megni að vera þátttakandi í íslenskum félögum. Ég er stór hluthafi í Icelandic, eða SH, sem hefur verið að berjast við gjaldþrot í gegnum árin. Ég gekk í persónulega ábyrgð fyrir Icelandic fyrr á þessu ári, til þess að fyrirtækið gæti lifað og uppbyggingarstarfi félagsins í gegnum tíðina yrði bjargað. Það ræður yfir verksmiðjum og söluskrifstofum um allan heim. Mér vitanlega vildi enginn nema ég skrifa upp á slíka ábyrgð. Mér fannst einfaldlega að þetta væri fyrirtæki og þjóðarverðmæti, sem mætti ekki glatast.

Ég kom inn í Eimskip aftur, skömmu eftir að það fór aftur á hlutabréfamarkað. Því miður þekkti ég ekki innviði félagsins nógu vel og vildi nú að ég hefði þekkt þá betur. Þar er spurningin þessi: Er hægt að selja eignir frá fyrirtækinu, fyrir þann pening að það sé hægt að halda starfsemi þess áfram? Mér er engin launung á því, að þar eru miklir erfiðleikar, ekki rekstrarlega heldur vegna skulda sem hafa með gengisþróun og vöxtum hratt og örugglega orðið óbærilegir. Þarna er ég líka í persónulegum ábyrgðum. Nú veit ég ekkert hver staðan er hjá mér og því ekki hvort ég get skrifað upp á eitt eða neitt hvað varðar frekari ábyrgðir fyrir Eimskip.

Fjármálalegt umhverfi er þannig í dag að það veit enginn neitt, hvorki ég né aðrir, og því væri rangt af mér að fara að gefa yfirlýsingar um hvað ég hyggst gera. Ég veit ekkert hvað ég get gert.“

– Tónlistarhúsið hefur verið eitt af þínum hugðarefnum. Hvað verður um framtíð Tónlistarhússins? Munt þú með einhverjum hætti koma að því verkefni eða er hætta á því að öll áform um nýtt Tónlistarhús lognist út af í miðjum klíðum?

„Staðan er sú að það er Landsbankinn og ríkisvaldið sem eiga þetta verkefni, Tónlistarhúsið. Þeir verða að taka ákvarðanir um framhaldið. Fyrir mér var þetta brennandi áhugamál, sem þú bendir réttilega á og vitanlega kveð ég þetta stórkostlega verkefni með miklum söknuði. Þótt nú blási á móti trúi ég ekki öðru en núverandi eigendur Landsbankans, þ.e. ríkið ásamt Reykjavíkurborg, ljúki við gerð þessa glæsilega og merkilega húss. Þetta verkefni getur verið þáttur í uppbyggingu hér til framtíðar og skapað atvinnu, þegar við þurfum hvað mest á henni að halda. Fullgert Tónlistar- og ráðstefnuhús verður mikilvægur þáttur í ferðaþjónustu Íslands í framtíðinni.“

 

Hornsteinar lýðræðisins

– Hvað með Árvakur, fyrirtækið sem ég starfa hjá og þú átt ráðandi hlut í? Muntu eiga áfram ráðandi hlut í Árvakri og hverja sérðu framtíð þess félags?

„Útgáfa frjálsra dagblaða er einn af hornsteinum lýðræðisins. Fyrir því geri ég mér fulla grein. Reksturinn hjá Árvakri og öðrum blöðum er þannig að pappír og allur aðflutningur hefur margfaldast í verði og skuldir á prentsmiðjunni hafa einnig margfaldast, þannig að reksturinn getur ekki staðið undir þessu. Við höfum því reynt að ráðast í allar þær aðgerðir, sem okkur voru færar, til þess að tryggja að þessi blöð komi áfram út.

Mín sýn var sú, og það vita þeir sem unnu með mér, að ég vildi koma málum í það horf að við gætum þegar við værum komnir fyrir vind, reksturinn farinn að standa undir sér og Árvakur kominn á réttan kjöl, komið Árvakri í dreifða eignaraðild.

Ég taldi að fyrst þyrftum við að ná tökum á rekstrinum, svo myndum við dreifa eignaraðildinni. Öll slík áform hafa farið úrskeiðis, eingöngu vegna utanaðkomandi aðstæðna, gengisþróunar, vaxtakostnaðar og gífurlega hækkandi verðs aðfanga á sama tíma og auglýsingatekjur hafa hrunið.

Ég veit ekkert um stöðu mína í dag, eins og ég sagði áðan, svo ég treysti mér ekki til þess að segja neitt á þessari stundu, annað en það að ég vona að Morgunblaðið standi allt af sér eins og það hefur gert hingað til.“

– Nú hefur verið ákveðið að bankahrunið á Íslandi verði kannað ofan í kjölinn. Forsætisráðherra sagði hér í Morgunblaðinu fyrir hálfum mánuði að hann væri hlynntur því að gerð yrði svonefnd hvítbók, þar sem allt væri til rannsóknar og reyndust menn hafa farið á svig við lögin, yrðu þeir látnir sæta ábyrgð. Hver er þín skoðun á rannsókn og hvítbók?

„Vegna okkar allra er algjörlega nauðsynlegt, að það fari fram nákvæm rannsókn á öllum þáttum þessa máls, sett í alþjóðlegt samhengi við mestu fjármálakreppu allra tíma. Ég fagna því orðum forsætisráðherra.

En í þessu sambandi vil ég leggja áherslu á að það er jafnmikilvægt að rannsökuð séu til hlítar samskipti, ákvarðanir og framkvæmd á öllu því sem kom frá ríkisstjórn og Seðlabanka og forsendur þeirra ákvarðana sem teknar voru, sem voru svo afdrifaríkar fyrir okkur öll.

Það þarf að komast til botns í því hvaða áætlanir lágu fyrir hjá þessum aðilum um það hvernig brugðist yrði við, ef svona alvarleg bankakrísa dyndi á okkur. Seðlabankinn og ríkisstjórnin hafa ítrekað haldið því fram undanfarnar vikur að miklar áhyggjur hafi verið af því, á þeirra vígstöðvum, að við gætum farið mjög illa út úr slíkri krísu, og því finnst mér það bara vera réttlát krafa að upplýst verði hvers konar aðgerðaáætlun þeir voru með undirbúna.

Í þessum efnum finnst mér það vera grundvallaratriði að það verði fengnir hæfustu sérfræðingar sem við getum fundið til þess að brjóta mál til mergjar, því hvorki einstaklingar né stjórnvöld geta verið dómarar í eigin sök og þetta mál er of stórt til að við tökum áhættuna af því að það verði ekki rannsakað til hlítar. Persónulega hef ég slæma reynslu af því þegar yfirvöld standa sjálf fyrir rannsókn og geta í raun stýrt því í hvaða farveg rannsókn er beint, án þess að sæta nokkru aðhaldi. En aðalatriðið er að þetta sé gert hlutlaust, faglega og uppbyggilega.

Það er ekkert einkennilegt að þetta sé mín skoðun á íslensku réttarfari. Það er nýútkomin bók þar sem hæstaréttardómari, sem jafnframt er formaður réttarfarsnefndar, er ásakaður um að hafa brotið mörg lög í opinberu starfi.“

 

Trú á íslensku þjóðinni

– Hvað hefur reynst þér persónulega erfiðast í þeim ósköpum sem dunið hafa yfir undanfarnar vikur? Hvernig líður þér? Hvað hefðir þú viljað gera öðru vísi? Þegar þeim látum linnir, sem nú ganga yfir, hvað mun þá taka við hjá Björgólfi Guðmundssyni? Hvar sérð þú þig að fimm árum liðnum?

„Auðvitað hefði ég viljað gera ýmislegt öðru vísi. Það get ég sagt núna. Ég tek fulla ábyrgð á því sem ég hef gert. Ég get ekki gert neitt annað en biðjast afsökunar á því, ef ég hef gætt hagsmuna hluthafa Landsbankans og annarra illa, en ég hef í alla staði reynt að gera mitt besta.

Mér líður auðvitað ekki vel. Það segir sig nú eiginlega sjálft, ekki satt? Ég finn það dag hvern að það er mikið sótt að mér úr mörgum og ólíkum og stundum óvæntum áttum. Það tek ég nærri mér. Ég tek það líka nærri mér að það virðist búið að taka um það eins konar þjóðarákvörðun að allt sem misfarist hefur sé Landsbankanum að kenna. Það er óréttmætt og hver og einn ætti að gæta að ábyrgð sinni.

Við berum auðvitað skyldur og öxlum þá ábyrgð sem okkur ber, en þetta mál er miklu stærra en svo að hægt sé að halda því fram að sökin sé bara okkar. Þar koma allir að. Það er alveg sama hvaða stöðu menn gegna í þjóðfélaginu. Það bera allir ábyrgð, að vísu mismikla, en engu að síður tel ég að fáir séu undanskildir.

Ég á góða fjölskyldu, sem stendur þétt og vel saman. Á meðan svo er og heilsan er þokkaleg, þá ætla ég ekki að kvarta.

Það sem ég sakna mest, svona dags daglega, eru samskiptin við starfsfólk Landsbankans. Þar hef ég eytt síðustu sex árum, ekki sem starfsmaður heldur sem hluthafi og stjórnarformaður og kynnst starfsfólki bankans og tekið þátt í daglegu lífi þess í bankanum. Það þótti mér vænst um, ásamt öllum þeim samfélagslegu verkefnum sem ég hef verið að sinna, nánast dag hvern. Ég sakna þess að geta ekki áfram tekið þátt í þeim.

Björgólfur 2Ég hef mikla trú á íslensku þjóðinni og fáar þjóðir eiga eins miklar náttúruauðlindir og við Íslendingar. Ég þekki yngra fólkið vel, hef unnið mikið með því og veit að í því býr ótrúleg uppspretta svo mikils góðs, að við verðum fljót að koma okkur á réttan kjöl aftur. Það munu fæðast margar nýjar og skapandi hugmyndir og kannski verður hér til ný hugsun í ótal málum. Það er gleðilegt, en við verðum að hætta að leita alltaf að sökudólg.

Við verðum að hugsa og haga okkur eins og fólk sem er að reyna að leysa vandamál. Það leysir vandamálin með því að skoða bæði það sem fór úrskeiðis og það sem vel var gert og hvernig við á þeim grunni leysum málin best og byggjum upp til framtíðar.“

Björgólfur brosir í fyrsta og eina skiptið í viðtalinu og segir að lokum: „Ég verð kannski að þjálfa fimmta flokk í KR eftir fimm ár! Minn áhugi hefur alltaf legið í samfélagslegum verkefnum og ef einhver hefur áhuga á því að nýta mína krafta með þeim hætti eða öðrum, þá er ég alltaf reiðubúinn að vinna. Ég hef unnið mikið alla mína ævi. Ég hef verið sjálfstæður alla mína ævi. Ég hef verið fátækur og ég hef verið ríkur, svo ekkert kemur mér á óvart. Ég mun bara halda áfram að lifa lífinu lifandi.“ "


OKUR GEISLABAUGSFEÐGA ? HEIMILDARMAÐUR THE TIMES TEKUR UNDIR OG STAÐFESTIR FULLYRÐINGAR GYLFA GYLFASONAR Á OKRI GEISLABAUGSVERSLANA Á VARNARLAUSUM ALMENNINGI Á ÍSLANDI

Sjá lokaorð tilvísaðrar fréttar á mbl.is :  "Heimildamaður Times úr hópi bankamanna sagði að smásöluverslanir Baugs á Íslandi séu mjólkurkýr fyrirtækisins (cash cow)."

Sjá pistil Gylfa Gylfasonar :"11.3.2008 | 03:36

Jóhannes í Bónus er glæpamaður

Sem kaupmaður hef ég alltaf séð Jóhannes í Bónus fyrir mér sem glæpamann og lýðskrumara af verstu tegund.  Vinsældir hans eru mér ráðgáta en kaupmannsbrögðin voru einföld en áhrifarík með fulltingi fjölmiðla sem kallinn spilaði á eins og fiðlu.

Eftir að Bónusdrengirnir eignuðust Hagkaup og 10-11 þá keyrðu þeir upp álagninguna beggja megin en létu Bónus halda sama verðmun gagnvart Hagkaup.  Í skjóli þríeykisins léku þeir á máttlaus neytendasamtök sem gerðu ekkert annað en að horfa á verðmuninn á milli Hagkaups og Bónuss en gleymdu heildarmyndinni sem er sú að öllum markaðnum var lyft í álagningu.

Hagkaup hefur alltaf verið ákveðin viðmiðun fyrir aðra kaupmenn í t.d. leikföngum og fatnaði en þar er hið sama uppá teningnum eða of hátt verð á íslandi vegna markaðsstyrks Baugs.  Okurstarfsemin nær líka til smærri kaupmanna sem eðlilega fagna hærri álagningu miðað við Hagkaupsverðin.  Menn verða að gera sér grein fyrir því að smærri aðlilar miða sig alltaf við hina stóru og ef þeir hækka þá fylgir halarófan á eftir.

Þegar ég starfaði við matvæladreifingu fyrir 150 Reykvíska heildsala í gegnum norðlenska umboðsverslun þá sá maður vel hvernig álagningarlandið liggur.  Einn álagningaflokkurinn var kallaður bensínstöðvaálagning en þær lögðu feitast á, rétt eins og apótekin.  Nú er svo komið að 10-11 er með hærri álagningu en nokkuð annað verslunarfyrirtæki með matvöru og hækkunin hjá Hagkaup er augljós öllum sem við verslun starfa.  Nóatún hækkaði sig líka því þeir eru eðlilega bornir saman við Hagkaup.  Þetta er neytendablekkingin í hnotskurn.

Svo hampa þessi fyrirtæki þessum svokölluðu lágvöruverslunum sem eru í raun að keyra nokkuð nærri gömlu Hagkaupsverðunum áður en glæpamennirnir sölsuðu hina fornfrægu neytendastoð undir sig.

Siðferðisleg og samfélagsleg ábyrgð Baugs og Kaupáss er gríðarleg en því miður standa þeir ekki undir henni.  Jóhannes í Bónus er  viðskiptalegur stórglæpamaður sem hefur kostað neytendur meira en hann gaf þeim á meðan Bónus var lágvöruverslun.  Um leið er þetta maður sem hefur notað kjötfarsgróða til að vega að sitjandi ráðherra í ríkisstjórn íslands.  Ég sé Jóhannes fyrir mér sem frekar viðskiptasiðblindan frekjuhund á meðan hluti neytenda dýrkar hann vegna þess að á íslandi eru ekki starfandi alvöru neytendasamtök sem verja fólk gegn markaðsblekkingum.

Oft dettur mér í hug að Neytendasamtökunum sé á einhvern hátt mútað af Baug því þau veita Jóa hin svokölluðu neytendaverlaun fyrir að vera ódýrari á kassa 1 en kassa 2.

Eru íslenskir neytendur bara auðblekktir fávitar upp til hópa sem eiga hreinlega skilið að láta viðskiptasiðblinda auðhringi ræna sig með bros á vör því blaðið sem þeir gefa út prentar hentugan sannleika og kyndir undir sölubatteríunum eftir pöntun.

Ég hafna þessu ástandi en það er merkilegt að Davíð Oddsson sé eini stjórnmálamaðurinn sem hafi haft dug til að segja eitthvað bítandi.  Hinir þora ekki í Baug virðist vera.

Gylfi Gylfason"

 


mbl.is Viðræður um fjármögnun Mosaic Fashions
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

ER ÞETTA EKKI RAUNVERULEGA MESTI ÞJÓFNAÐUR ÍSLANDSSÖGUNNAR ? ? ? ALDREI JAFN FÁIR STOLIÐ JAFN MIKLU FRÁ EINS MÖRGUM ?? ?

Ég held að Sigurður G. Guðjónsson hrl. ætti að safna eigendum Giftar að baki sér og sækja þessa menn til saka sem fóru svona að ráði sínu umboðslausir með eigur alls þessa mikla fjölda manna.

Þá er nú þetta ekki allt tapið :

 

Vísir, 04. sep. 2008 08:16

Gift tapaði 11 milljörðum frá áramótum

mynd

Fjárfestingafélagið Gift, sem varð til við slit eignarhaldsfélags Samvinnutrygginga gt fyrir um það bil ári, hefur tapað ellefu milljörðum króna frá áramótum.

Einkum á fjárfestingum í Kaupþingi og Exista. Þegar eignarhaldsfélagi Samvinnutrygginga var slitið í fyrra hétu stjórnendur Giftar umþaðbil 50 þúsund tryggingatökum að þeir fengju innan tíðar eignarhlut sinn í tryggingafélaginu endurgreiddan, og var þá talað um að meðal endurgreiðsla yrði um hundrað þúsund krónur á mann.Ekki hefur verið staðið við það og ljóst virðist vera af fyrrgreindum afkomutölum að hlutur tryggingatakanna hefur rýrnað verulega eftir að fyrirheit um endurgreiðslu var gefið.-

 

 

Eignarhaldsfélagið Samvinnutrygginga
Forsíða SamvinnutryggingaFréttatilkynningStjórnHafa sambandSpurningar og svör


Velkomin á heimasíðu
Eignarhaldsfélagsins Samvinnutrygginga

Í júní 2007 ákvað Fulltrúaráðsfundur Eignarhaldsfélagsins Samvinnutryggingar formbreytingu á félaginu. Með breytingunni tekur nýtt hlutafélag sem hefur hlotið nafnið Gift Fjárfestingafélag ehf við öllum eignum og skuldum félagsins. Þessari vefsíðu er ætlað að koma á framfæri mikilvægum upplýsingum um breytinguna sjálfa og áhrifin sem hún hefur á eignarhald.

    Mikilvægustu breytingarnar eru meðal annars:
  • Hlutafé hins nýja félags verður skipt á milli réttindaeigenda í Eignarhaldsfélagi Samvinnutrygginga, en þeir eru fyrrum tryggingartakar Samvinnutrygginga gt og Samvinnusjóðurinn samkvæmt ákvæðum í samþykktum félagsins.
  • Hluthafar verða á fimmta tug þúsunda og eigið fé félagsins losar rúma 30 milljarða króna.
  • Eignarhlutirnir í hinu nýja félagi verða afhentir fyrrum tryggingartökum fljótlega eftir næstu áramót, áramótin 2007/2008
  • Stærstu eignir félagsins eru hlutafé í Exista hf., íslenskum fjármálastofnunum og óbeinn eignarhlutur í tæpum þriðjungs hlut í Icelandair Group hf í gegnum Langflug ehf.
  • Verkefni skilanefndarinnar er að skipta hlutunum í Gift fjárfestingarfélagi ehf. á milli þessara aðila sem áður áttu skilyrtan eignarétt í félaginu.
  • Við skiptalok Eignarhaldsfélagsins Samvinnutrygginga sem áætlað er að ljúki á fyrri hluta árs 2008, munu á fimmta tug þúsunda fyrrum viðskiptamanna Samvinnutrygginga g.t. verða orðnir hluthafar í Gift fjárfestingarfélagi ehf.

Þeir sem vilja afla sér frekari upplýsinga um málið er bent á að lesa fréttatilkynninguna í heild sinni hér á vefsíðunni eða hafa samband við Benedikt Sigurðsson framkvæmdastjóra gegnum netfangið benedikt@str.is eðaí síma 533 4700


mbl.is Verðmæti Giftar hefur rýrnað mikið
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband